Gilberts atoomlaboratorium: meest gevaarlijke speelgoed ooit

In de jaren vijftig werd Gilberts atoomlaboratorium op de markt gebracht. Het was de bedoeling om kinderen kernenergie te laten produceren en om ze kennis te laten maken met kernenergie, chemische reacties en radioactief materiaal. Nu wordt dit speelgoed beschouwd als het meest gevaarlijk speelgoed ooit. De ontwikkelaar van het speelgoed was Alfred Gilbert, een succesvol Amerikaanse atleet, uitvinder en speelgoedmaker. De film the man who saved Christmas uit 2002 was gebaseerd op zijn leven. Het meest gevaarlijke speelgoed ooit was commercieel een flop.

• Gilberts atoomlaboratorium
• Gilberts Carrière
• The man who saved Christmas
• Gilbert zijn visie op het atoomlaboratorium
• Het succes van het atoomlaboratorium
• Beschrijving van het atoomlaboratorium van Gilbert
• Beschrijving in de catalogus
• Het meest gevaarlijke speelgoed ooit

Gilberts atoomlaboratorium

Het meest gevaarlijke speelgoed ooit heette het Gilbert U-238 Atomic Energy Laboratory. Het speelgoed was gemaakt door Alfred Carlton Gilbert die naast speelgoedmaker ook een goochelaar, uitvinder, zakenman en atleet was. Het was de bedoeling om kinderen kennis te laten maken met kernenergie, chemische reacties en radioactief materiaal. Gilbert was ook de uitvinder van speelgoed dat verkocht werd door meccano en dat de Erector Set werd genoemd. Verder bracht hij chemische sets, sets met microscopen en andere opvoedkundige sets op de markt.

Gilberts Carrière

Gilbert was een succesvol atleet. Hij haalde samen met een andere atleet de gouden medaille tijdens de Olympische Spelen van 1908 met polsstokhoogspringen. Hij heeft gestudeerd aan de Pacific University en Yale waar hij een diploma haalde voor sportmedicijnen. Tijdens zijn studie werkte hij als goochelaar. In 1907 heeft hij zijn eigen bedrijf opgericht, Mysto Manufacturing, en bracht hij goochelaarsets op de markt. In 1913 bracht hij de Erector Set op de markt, een bouwset, waarvan hij er miljoenen verkocht. Daarnaast bracht hij allerlei opvoedkundig speelgoed op de markt. Hij heeft 150 van zijn producten en of uitvindingen gepatenteerd. Hij zou de eerste zijn geweest die secundaire voorwaarden aan zijn werknemers gaf.

The man who saved Christmas

De film The man who saved Christmas uit 2002 is gebaseerd op het leven van Gilbert. Hij had die bijnaam gekregen omdat de raad voor de veiligheid van de Verenigde Staten in de Eerste Wereldoorlog het verkopen van speelgoed wilde verbieden gedurende kerst. Het lukte hem om de raad ervan te overtuigen om dat niet te doen.

Gilbert zijn visie op het atoomlaboratorium

Gilbert vond het jammer dat er op school niets aan kinderen werd geleerd over uitvindingen. Hij vond het belangrijk dat zijn speelgoed de kinderen iets leerde en dat ze geprikkeld werden om op onderzoek te gaan. Gilberts atoomlaboratorium was slechts één van de chemische sets die hij op de markt bracht. Hij maakte reclame voor het speelgoed door de ouders voor te houden dat de kinderen er door geïnspireerd zouden worden om een carrière in de wetenschap en constructie na te streven. In zijn autobiografie die uitgegeven werd in 1954 zei Gilbert dat het atoomlaboratorium zijn meest spectaculaire speelgoed ooit was en dat het zelfs werd aangemoedigd door de overheid. De overheid was van mening dat het atoomlaboratorium tot een beter begrip van atoomenergie zou leiden bij het grote publiek. Volgens Gilbert was zijn atoomlaboratorium veilig, zeer nauwkeurig en hadden de beste kerngeleerden van het hele land aan de ontwikkeling van de set gewerkt.

Het succes van het atoomlaboratorium

Het atoomlaboratorium was geen succes en werd uit de schappen gehaald. Er zijn minder dan 5.000 sets van verkocht en was alleen maar in 1950 en 1951 verkrijgbaar op de markt. Volgens Gilbert was het geen succes omdat het misschien te ingewikkeld was voor het jonge publiek en enige kennis op het gebied van de wetenschap vereist was. De universiteit van Colombia heeft vijf sets gekocht. Het kan ook zijn dat het atoomlaboratorium gewoon te duur was.

Beschrijving van het atoomlaboratorium van Gilbert

De inhoud van de set:

• geigerteller op batterijen werkend, is een stralingsdetector, waarmee ioniserende straling gemeten kan worden;
• elektroscoop, is een toestel om elektrische lading te meten of aan te tonen;
• spinthariscoop, een apparaatje waarmee het radioactieve verval van instabiele atoomkernen waargenomen konden worden;
• vier glazen potjes met uraniumhoudende ertsmonsters van autuniet, torbernite, uraninite en carnotiet uit het Colorado-plateaugebied; laagactieve stralingsbronnen zoals alfadeeltjes, bèta-deeltjes en gammastralen;
• een nevelvat, nevelkamer of Wilsonvat, is een wetenschappelijk instrument waarmee sporen van kleine deeltjes zichtbaar kunnen worden gemaakt. Voor de ontwikkeling van deeltjesfysica was het nevelvat zeer belangrijk;
• nucleaire bollen voor het maken van een moleculair model van een alfadeeltje;
• een handleiding van 60 pagina's over hoe de set gebruikt moest worden;
• een stripboek dat uitlegt hoe radioactiviteit werkt;
• een boek over uranium;
• drie batterijen van het type C.

Beschrijving in de catalogus

De beschrijving van het speelgoed in de catalogus liet doorschemeren:

• dat het mogelijk zou zijn om elektronen en alfadeeltjes te zien bewegen met een snelheid van 16.000 kilometers per seconde;
• dat het mogelijk zou zijn om een spoor van elektrische condensatie te zien;
• dat een nevelvat de werking van een atoom nauwkeurig nabootst en daardoor de mogelijkheid bestaat om een atoom in actie te zien; het nevelvat in een paar minuten in elkaar gezet zou kunnen worden met de bijgevoegde materialen;
• verder werd de suggestie gegeven om verstoppertje te spelen met de geigerteller. De verstopte radioactieve monsters zouden met de geigerteller gemakkelijk opgespoord kunnen worden.

Het meest gevaarlijke speelgoed ooit

Het atoomlaboratorium werd later gezien als het meest gevaarlijke speelgoed ooit vanwege het radioactieve materiaal dat erbij geleverd werd. Volgens de reclame was het product veilig maar moest er wel opgelet worden dat het uraniumerts in de glazen potjes bleef. Als de ertsmonsters uit de potten zouden worden gehaald, kunnen ze schilferen en afbrokkelen en is er risico op verspreiding van radioactieve straling. Radioactieve straling is niet goed voor kinderen ook al gaat het om lage waarden en ook al is er geen risico zolang de erts in de glazen potjes zit; er kan altijd iets gebeuren met het glas. Volgens Bob Lazar, bekend als de klokkenluider van Area 51 die als grootste wens heeft zelf ooit zo'n scheikundedoos op de markt te brengen was het atoomlaboratorium van Gilbert helemaal niet gevaarlijk. In de documentaire Bob Lazar: Area 51 & The Flying Saucers praat hij over dit speelgoed.