Buitenwettelijk schadebesluit

Indien u schade heeft geleden door een (rechts)handeling van een bestuursorgaan en zij wijzen een verzoek om schadevergoeding af, kunt u in sommige gevallen daartegen in beroep gaan. Lees hieronder welke voorwaarden daarvoor gelden.

Buitenwettelijk schadebesluit

Een buitenwettelijk schadebesluit is een besluit van een bestuursorgaan over het al dan niet toekennen van schadevergoeding (of nadeelcompensatie). Zoals de naam het al eigenlijk zegt: het is een beslissing die niet steunt op een wettelijke grondslag. In die zin zou het eigenlijk geen besluit genoemd mogen worden, want het element ‘publiekrechtelijk’ ontbreekt.
In het arrest Van Vlodrop (ARRS 06-05-1997) is zo’n beslissing toch als besluit aangemerkt:
‘De schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan op een verzoek om vergoeding van schade, die veroorzaak is binnen het kader van de uitoefening van dat orgaan van een aan het publiekrecht ontleende bevoegdheid, is - ook als het verzoek niet op een specifiek wettelijke grondslag berust een publiekrechtelijke rechtshandeling en dus een besluit in de zin van art. 1:3 Awb.’

Voorwaarden

• Materiële connexiteit: is de schade veroorzaakt binnen het kader van de uitoefening van een publiekrechtelijke bevoegdheid (of: in een door de uitoefening van een aan het publiekrecht ontleende bevoegdheid ontstane rechtsverhouding)? Hierbij horen zowel rechtshandelingen en feitelijke handelingen.

Is hieraan voldaan, dan is het een ‘publiekrechtelijke rechtshandeling’ en dus een besluit in de zin van art. 1:3 Awb. Echter de volgende vraag is dan of het besluit ook appellabel is (kan er beroep worden ingesteld tegen het besluit?).

• Processuele connexiteit: of er sprake is van een appellabel besluit moet de ‘uitoefening van een publiekrechtelijke bevoegdheid’ die de schade heeft veroorzaakt ook aangemerkt kunnen worden als een appellabel besluit in de zin van de Awb. Een buitenwettelijk schadebesluit is dus alleen appellabel indien het samenhangt met een ander appellabel besluit.

Voorbeeld

Donna de Groot is dankzij een dwarslaesie rolstoelgebonden. Zij verzoekt het college van B&W van haar woonplaats Bunnik op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) aanpassingen in haar woning te verrichten in verband met haar handicap. Het college van B&W stemt toe en enkele dagen later komt iemand om de gevraagde aanpassingen (o.a. voorzieningen in het toilet en de badkamer) aan te brengen. Deze werkzaamheden worden door de klusdienst van de afdeling Bouwen & wonen van de gemeente Bunnik verricht ter uitvoering van de WMO. Helaas raakt bij het aanpassen het huis van Donna op verschillende plaatsen flink beschadigd. Donna stuurt een boze brief naar B&W met een verzoek de ontstane schade te vergoeden. B&W wijzen het verzoek echter af.
Is deze reactie van B&W een appellabel besluit?

• Materiële connexiteit: het is duidelijk dat de schade is veroorzaakt door een feitelijke handeling, namelijk door werkzaamheden van de klusdienst. Deze werkzaamheden zijn verricht in het kader van de WMO, waarmee aan het publiekrechtelijke element is voldaan.

• Formele connexiteit: is de oorzaak van de schade zelf appellabel? Nee, dit is niet het geval; de schade is immers veroorzaakt door een feitelijke handeling en dat is geen besluit.

Antwoord: de reactie van B&W op het schadeverzoek is niet appellabel, dus zal ze zich bij de beslissing neer moeten leggen (althans m.b.t. de bestuursrechtelijke weg).

NB

Indien schade is geleden door een algemeen verbindend voorschrift (bijv. door een verordening) of een beleidsregel (of beleidswijziging) kan er eveneens geen beroep in worden gesteld tegen het besluit van bestuursorgaan over het al dan niet afwijzen van een verzoek op schadevergoeding. Beide bestuurshandelingen zijn niet voor beroep vatbaar: dit volgt uit art. 8:2 sub a Awb.