Bemande reis naar Venus

Een bemande ruimtereis naar Venus … Het klinkt krankzinnig als je de helse omstandigheden op deze planeet in ogenschouw neemt; ten eerste ligt de temperatuur aan het oppervlakte veelal tussen de 450 en 500 graden, hoger dan het smeltpunt van lood. Ten tweede heerst er een atmosferische druk van maar liefst 92 Bar, terwijl op aarde gemiddeld 1 Bar wordt gemeten op zeeniveau. En ten derde wordt de planeet omhuld door een dik wolkendek van zwavelzuur. Toch heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA zo'n missie overwogen in de jaren '60 als onderdeel van het ambitieuze Apollo-programma …

De missie in detail

Achtergrond

NASA overwoog in het midden van de jaren '60 een zogenaamde bemande 'fly-by' met technologie gebaseerd op al bestaande techniek die werd ingezet in het Apollo-programma. Volgens de NASA-plannen zou deze merkwaardige interplanetaire trip op 31 oktober 1973 starten met een lancering, gevolgd door een passage nabij Venus op 3 maart 1974 en uiteindelijk op 1 december 1974 een terugkeer op aarde. Deze onderneming zou dus een slordige 13 maanden in beslag nemen. Lancering zou geschieden met de machtige Saturnus V, de raket die een cruciale bijdrage leverde aan de Amerikaanse maanmissies in de jaren '60 en '70. Hoofddoel was het vergaren van wetenschappelijke data omtrent de oppervlakte en de atmosfeer van Venus.

De missie: fase A
Dit was feitelijk de eerste testfase. Het omhelst de lancering van een Saturnus V raket inclusief een Apollo Servicemodule, het ruimteschip dat ingezet werd voor de maanmissies. De bedoeling was om de Apollo Servicemodule inclusief de 3e trap van de Saturnus V (S-IVB) in een omloopbaan rondom de aarde te brengen. In de weken hierna zou vervolgens getest worden of de dan lege brandstoftanks van de S-IVB daadwerkelijk geschikt zouden zijn voor een langdurig verblijf in de ruimte. Na evaluatie zou het Apollo-ruimteschip dan loskoppelen van de restanten van de Saturnus V, en terugkeren naar de aarde.

De missie: fase B

De tweede testfase betreft het testen van het ruimteschip voor een langere periode in een hoge omloopbaan rondom de aarde; circa 40.000 km. Ter vergelijking; het internationale ruimtestation ISS bevindt zich op slechts 400 km afstand van het aardoppervlakte. Ditmaal zouden verbeterde versies van de Apollo Servicemodule en het S-IVB-gedeelte van de Saturnus V worden ingezet, geschikt voor zeer lange ruimtereizen.

De missie: fase C

Fase C omvat dan de daadwerkelijke trip naar Venus. Opnieuw verbeterde versies van het Apollo ruimteschip en S-IVB module zouden gelanceerd worden, ditmaal inclusief grote radio-antenne ten behoeve van communicatie met de aarde én een tweetal sondes die uiteindelijk zullen afdalen in de zeer dikke atmosfeer van Venus. Aanvang van de missie zou geschieden in oktober 1973, aangezien de positie van Venus dan zodanig zou zijn dat de planeet met relatief weinig brandstof en ook relatief snel bereikt kan worden. 'Snel' is in dit geval echter een relatief begrip; alleen de heenreis zou al ruim 4 maanden in beslag nemen. In maart 1974 zou het ruimtetuig Venus dan tot slechts 4.500 - 5.000 km naderen, alhoewel de passage zó snel zou gaan dat de bemanning hooguit enkele uren de planeet in detail kan bestuderen. Op dit punt zouden de sondes ontkoppeld worden en na enige tijd landen op het oppervlakte van Venus, vergelijkbaar met de Russische Venera-sondes in de jaren '70 en '80. Na het passeren van dit hoogtepunt in deze trip zou het nog ruim een halfjaar duren eer de astronauten de aarde weer zouden bereiken.

Werkelijke stand van zaken

Gedachtenexperiment

De NASA-visie voor een bemande reis naar Venus kan eerder gezien worden als een gedachtenexperiment dan als een werkelijk serieus voorstel. Dit specifieke voorstel was meer een demonstratie van hoe zo'n feitelijk bizarre missie mogelijk was met de ruimte-technologie die beschikbaar was in de jaren '60 en '70, en zou tevens door NASA als referentie gebruikt kunnen worden bij het plannen van (soortgelijke) langdurige en verre ruimte-missies.

De toekomst?

Het is zeer onwaarschijnlijk dat op redelijk 'korte' termijn (pakweg 50 jaar vanaf nu) een soortgelijke bemande missie naar Venus op poten gezet wordt. Gevestigde ruimtevaartorganisaties als NASA en ESA, maar óók opkomende organisaties zoals Mars One en SpaceX focussen op uiteindelijk bemande vluchten naar Mars, mede vanwege het feit dat de omstandigheden op Mars stukken minder extreem zijn vergeleken met Venus. Dit wil overigens niet zeggen dat Venus geheel vergeten wordt; zowel de Amerikanen (NASA) als de Russen koesteren nog altijd plannen om sondes te sturen naar de helse planeet …!