Wanneer is het volle maan in 2020 tot en met 2025?

De zon schijnt altijd op de maan, behalve als de aarde precies op één lijn tussen de maan en de zon in staat, we spreken dan van een volledige maansverduistering. In alle andere gevallen wordt de maan altijd beschenen door de zon. Het hangt echter van de positie van de maan ten opzichte van de aarde en de zon af in welke maanfase de maan op aarde zal worden waargenomen; nieuwe maan, eerste kwartier, volle maan of het derde kwartier. De tijd die verstrijkt tussen twee volle manen bedraagt ongeveer 29 dagen, ongeveer 2 dagen langer dan de omlooptijd van de maan om de aarde.

Inhoud

• De datums van volle maan en van de andere maanfasen
• Datums 2020
• Datums 2021
• Datums 2022
• Datums 2023
• Datums 2024
• Datums 2025
• Wat is een supermaan?
• Maansverduisteringen
• Gestalten van de maanfasen hangen af van de locatie op aarde
• Siderische maand versus synodische maand

De datums van volle maan en van de andere maanfasen

Tijdens nieuwe maan staat de maan tussen de aarde en de zon in, de achterkant van de maan wordt dan door de zon beschenen, de voorkant van de maan die gericht staat op de aarde is dan verduisterd. Eveneens staat de maan nu alleen overdag boven de horizon zodat wij de maan ook om die reden niet kunnen zien. Met andere woorden, de maan komt ongeveer gelijk op met de zon en gaat met de zon ook weer onder. Tijdens het eerste kwartier wordt de rechter zijkant van de maan door de zon beschenen, vanaf de aarde zien wij dan op het noordelijk halfrond alleen de rechterhelft als verlicht. De maan komt nu rond de middag op, en zal rond middernacht ondergaan. Volle maan betekent dat de maan ten opzichte van de zon achter de aarde staat, waardoor wij vanaf de aarde volledig zicht hebben op de beschenen kant van de maan. De maan komt nu op als de zon aan het ondergaan is, en zal ondergaan als de zon weer opkomt. Tijdens het derde kwartier wordt de linkerkant van de maan door de zon beschenen, wij zien dan op het noordelijk halfrond de linkerkant van de maan als verlicht. De maan komt nu in de nacht op en zal rond de middag ondergaan.

Datums 2020

Datums 2021

Datums 2022

Datums 2023

Datums 2024

Datums 2025

Wat is een supermaan?

Een zogenaamde supermaan houdt in dat een volle maan samenvalt met het feit dat de maan zich op dat moment op de meest dichtbije afstand bevindt tot de aarde. Dit verschijnsel komt geregeld voor, een supermaan is in schijnbare diameter 7% groter dan een gemiddelde volle maan en 14% groter dan de kleinste volle maan. In oppervlakte geldt een verschil van 15% en 30%. Het loont de moeite om, als het (deels) onbewolkt is dit natuurverschijnsel te gaan bekijken en foto's te maken.

Maansverduisteringen

Als de maan precies achter de aarde en op één lijn met de zon staat is er sprake van een maansverduistering. Omdat het vlak waarin de maan om de aarde draait 5,1 graden helt ten opzichte van het vlak waarin de aarde om de zon draait, vindt er niet iedere maand een maansverduistering plaats. Een maansverduistering is dan ook een zeldzaam verschijnsel. Tijdens een maansverduistering kleurt de maan rood, dit komt doordat een klein beetje zonlicht via de atmosfeer van de aarde toch de maan weet te bereiken. In Nederland zijn maansverduisteringen helaas niet altijd te zien als gevolg van die andere bekende verduistering: bewolking. Ook hangt de zichtbaarheid van een maansverduistering af van waar je je op de aarde bevindt, de ene keer is een maansverduistering bijvoorbeeld in Amerika te zien, de andere keer weer in Europa. Een maansverduistering is totaal als de maan, aarde en de zon exact op één lijn staan, en is gedeeltelijk als de aarde slechts een gedeeltelijke schaduw op de maan werpt, ze staan dan niet exact op één lijn met de zon.

Op 28 september 2015 was er in de Benelux een totale maansverduistering zichtbaar die ook in zijn geheel van begin tot het einde te zien was. De volgende totale en totaal zichtbare maansverduistering is pas weer op 20 december 2029, en daarna pas weer op 11 februari 2036. Er zijn overigens wel relatief vaak andere soorten maansverduisteringen zichtbaar, bijvoorbeeld waarbij de gehele verduistering niet van begin tot het einde te volgen is, of waarbij de maan niet geheel door de schaduw van de aarde wordt bedekt. Op vrijdag 27 juli 2018 was er bijvoorbeeld een maansverduistering die niet gedurende alle fases van de verduistering zichtbaar was, maar waarvan de totale eclips (om 22hr22) wél zichtbaar was.

Gestalten van de maanfasen hangen af van de locatie op aarde

De gestalte van de maan hangt mede af van de locatie waar de maan gezien wordt. Op het noordelijk halfrond wordt de maan tijdens het eerste kwartier aan de rechterkant als verlicht gezien, op het zuidelijk halfrond is dat aan de linkerkant, alles wordt immers op zijn kop gezien. Rond de evenaar wordt de maan bij opkomst aan de bovenkant als verlicht gezien, en aan de onderkant bij maansondergang. Voor het derde kwartier geldt alles precies andersom; op het noordelijk halfrond wordt de maan aan de linkerkant verlicht, op het zuidelijk halfrond aan de rechterkant. Rond de evenaar is de maan tijdens opkomst aan de onderkant verlicht en bij ondergang aan de bovenkant.

Als de maan op het hoogste punt staat rond de evenaar hangt het er maar net vanaf hoe je staat, de maan staat immers precies boven je hoofd, er is dan geen onderkant of bovenkant. Wel kun je stellen dat als je met je gezicht naar het noorden gericht staat dat dan de maan aan de rechterkant verlicht is tijdens het eerste kwartier.

Siderische maand versus synodische maand

De maan draait naar rechts om de aarde. De omlooptijd van de maan om de aarde bedraagt ongeveer 27 dagen, maar omdat de aarde plus de maan tegelijkertijd om de zon draaien, eveneens rechtsom, moet de maan een klein stukje meer afleggen om op dezelfde positie ten opzichte van de zon uit te komen. Vandaar dat de tijdsduur tussen twee dezelfde posities (bijvoorbeeld van nieuwe maan naar nieuwe maan) langer duurt, ongeveer 29 dagen. De eerst genoemde tijdsduur van 27 dagen wordt een siderische maand genoemd, de tweede een synodische maand.