Maansverduisteringen tot en met 2025 en uitleg erover

Maansverduisteringen tot en met 2025 en uitleg erover Een maansverduistering is niet iedere keer precies gelijk, een maansverduistering kan namelijk worden onderscheiden in verschillende typen waaronder de volledige en onvolledige maansverduistering. Ook kan een maansverduistering niet altijd helemaal van het begin tot het einde zichtbaar zijn, of soms zelfs helemaal niet, afhankelijk van de waarneempositie op aarde. En tot slot kan het ook de aarde zelf zijn die, vanaf de maan gezien, de zon niet in zijn geheel bedekt, er ontstaat dan een zogenaamde gedeeltelijke maansverduistering in de bijschaduw.

Inhoud


Wat is een maansverduistering of een maaneclips?

De maan draait ongeveer eens in de maand een volledige baan om de zon, om precies te zijn in een sinodische omlooptijd van 29,53 dagen. Tijdens de omloop van deze baan zal iedere periode één keer de door de zon beschenen zijde van de maan helemaal te zien zijn vanaf de aarde, we noemen dat volle maan. Een volle maan vindt dus ongeveer maandelijks plaats, soms zal tijdens een volle maan onze aarde precies tussen de zon en de maan instaan, er ontstaat dan een maansverduistering waarbij het zonlicht door de aarde wordt tegengehouden en niet op de maan terecht kan komen. De reden waarom er soms wel en vaak geen maansverduistering plaatsvindt is deze:

Het vlak waarin de maan om de aarde draait staat 5,14 graden scheef ten opzichte van het vlak waarin de aarde om de zon draait. Als gevolg hiervan staat de maan meestal een stukje hoger of lager dan het vlak waarin de aarde om de zon draait. Tijdens volle maan staat de maan dan weliswaar geheel achter de aarde maar het zonlicht kan dan toch de maan bereiken. Maar af en toe staat de maan tijdens een volle maan wél precies in het zelfde vlak van de baan van de aarde om de zon, het zonlicht kan dan de maan niet meer bereiken, er is dan sprake van een maansverduistering, wanneer je dan op dat moment op de maan zou staan is er sprake van een zonsverduistering. Tijdens een maansverduistering kleurt de maan rood, dit komt doordat een klein beetje zonlicht, dat in de atmosfeer van de aarde terechtkomt, wordt afgebogen en zo toch de maan weet te bereiken. Aangezien rood licht sterker wordt afgebogen dan bijvoorbeeld blauw licht, zal vooral het rode en ook oranje licht de maan bereiken. Het is hetzelfde effect als het rode licht tijdens een ondergaande zon.

Welke typen maansverduisteringen zijn er?

Voor de volgende uitleg doen we even net alsof we op de maan staan. Tijdens een maansverduistering kan, vanaf de maan gezien, de zon volledig of niet volledig door de aarde worden bedekt. Hierdoor ontstaan er verschillende typen maansverduisteringen. Bij een volledige bedekking van de zon door de aarde bevindt de maan zich volledig in de zogeheten kernschaduw van de aarde, we spreken dan van een totale maansverduistering. Het kan ook zijn dat slechts vanaf een gedeelte van de maan te zien is dat de aarde volledig de zon zal bedekken, op andere plekken op de maan wordt de zon dan niet volledig door de aarde bedekt. We spreken dan van een gedeeltelijke maansverduistering. En het kan ook zijn dat op geen enkele plek op de maan te zien is dat de aarde volledig voor de zon langs schuift, we spreken dan van een maansverduistering volledig in de bijschaduw van de aarde. En tot slot kan het ook zijn dat slechts op een aantal plekken op de maan te zien is dat de aarde gedeeltelijk de zon aan het bedekken is, op de overige plekken zal de zon niet door de aarde gedeeltelijk worden bedekt. We spreken dan van een maansverduistering gedeeltelijk in de bijschaduw van de aarde. In totaal ontstaan er zo dus vier basistypen maansverduisteringen.

Hoe zien de verschillende maansverduisteringen eruit?
In de praktijk zijn maansverduisteringen in de bijschaduw waarneembaar als een gewone volle maan die iets aan helderheid afneemt. Een gedeeltelijke maansverduistering is een volle maan die gedeeltelijk rood zal kleuren, en een volledige maansverduistering is een volle maan die tijdens het maximum van de verduistering helemaal rood kleurt.

Voor de volgende uitleg keren we weer even terug naar onze planeet aarde. Tijdens alle vier genoemde typen maansverduisteringen is het altijd de vraag of de maansverduistering in zijn geheel, gedeeltelijk of helemaal niet te zien zal zijn op de locatie waar de waarnemer zich op dat moment bevindt. Eveneens speelt nog de vraag of, wanneer de maansverduistering slechts gedeeltelijk te zien zal zijn, het maximum van de verduistering – de verduistering heeft dan haar grootst mogelijke bedekking bereikt – wel of niet te zien is. Dit alles levert ook weer vier mogelijkheden op: volledig, gedeeltelijk met maximum, gedeeltelijk zonder maximum, en geheel niet zichtbaar.

Zestien typen maansverduisteringen

In totaal zouden er in theorie vier keer vier, is zestien verschillende typen maansverduisteringen kunnen worden onderscheiden:

Totale maansverduistering in de kernschaduw

  • De totale maansverduistering in de volledige kernschaduw van de aarde die volledig van het begin tot het einde zichtbaar is
  • De totale maansverduistering in de volledige kernschaduw van de aarde die niet van het begin tot het einde zichtbaar is, maar waarvan het maximum wel zichtbaar is
  • De totale maansverduistering in de volledige kernschaduw van de aarde die niet van het begin tot het einde zichtbaar is, en waarvan het maximum niet zichtbaar is
  • De totale maansverduistering in de volledige kernschaduw van de aarde die geheel niet zichtbaar is

Gedeeltelijke maansverduistering in de kernschaduw

  • De maansverduistering in de gedeeltelijke kernschaduw van de aarde die volledig van het begin tot het einde zichtbaar is
  • De maansverduistering in de gedeeltelijke kernschaduw van de aarde die niet van het begin tot het einde zichtbaar is, maar waarvan het maximum wel zichtbaar is
  • De maansverduistering in de gedeeltelijke kernschaduw van de aarde die niet van het begin tot het einde zichtbaar is, en waarvan het maximum niet zichtbaar is
  • De maansverduistering in de gedeeltelijke kernschaduw van de aarde die geheel niet zichtbaar is

Maansverduistering volledig in de bijschaduw

  • De maansverduistering volledig in de bijschaduw van de aarde die volledig van het begin tot het einde zichtbaar is
  • De maansverduistering volledig in de bijschaduw van de aarde die niet van het begin tot het einde zichtbaar is, maar waarvan het maximum wel zichtbaar is
  • De maansverduistering volledig in de bijschaduw van de aarde die niet van het begin tot het einde zichtbaar is, en waarvan het maximum niet zichtbaar is
  • De maansverduistering volledig in de bijschaduw van de aarde die geheel niet zichtbaar is

Maansverduistering gedeeltelijk in de bijschaduw

  • De maansverduistering gedeeltelijk in de bijschaduw van de aarde die volledig van het begin tot het einde zichtbaar is
  • De maansverduistering gedeeltelijk in de bijschaduw van de aarde die niet van het begin tot het einde zichtbaar is, maar waarvan het maximum wel zichtbaar is
  • De maansverduistering gedeeltelijk in de bijschaduw van de aarde die niet van het begin tot het einde zichtbaar is, en waarvan het maximum niet zichtbaar is
  • De maansverduistering gedeeltelijk in de bijschaduw van de aarde die geheel niet zichtbaar is

Hoe vaak komt een maansverduistering voor?

Maansverduisteringen (gedeeltelijk en totaal) komen over de periode 2001-2050 gemeten maar liefst een keer per 5,38 volle manen voor, dat is dus redelijk vaak. Totale maansverduisteringen komen echter minder vaak voor: dit is over de genoemde periode gemeten een keer per 13,87 volle manen. Maar omdat een totale maansverduistering bij ons niet altijd zichtbaar is, daar deze zich dan onder de horizon bevindt, zien wij slechts een keer per 48,00 volle manen een totale volledig zichtbare maansverduistering. En slechts een keer per 34,67 volle manen zien wij een niet volledig zichtbare totale maansverduistering (de volledig zichtbare totale maansverduistering niet meegerekend). Grofweg kunnen wij met ongeveer 12 volle manen per jaar dus gemiddeld een keer in de vier jaar een volledig zichtbare totale maansverduistering verwachten en een keer per drie jaar een gedeeltelijk zichtbare totale maansverduistering. In werkelijkheid kan het echter gebeuren dat we veel langer moeten wachten op een volgende totale maansverduistering dan vier jaar.

Tijdens een totale maansverduistering zijn alle soorten maansverduisteringen te zien

Bedenk dat tijdens een totale volledig zichtbare maansverduistering alle genoemde soorten maansverduisteringen in 'een pakket' worden getoond: half in de bijschaduw, volledig in de bijschaduw, half in de kernschaduw en tot slot volledig in de kernschaduw. Het loont dus echt de moeite om, wanneer er zich weer een totale maansverduistering voordoet, dit natuurverschijnsel te aanschouwen. De laatste volledig zichtbare totale maansverduistering was de maansverduistering van 28 september 2015. De volgende volledig zichtbare totale maansverduistering is pas op 20 december 2029, ruim veertien jaar later. De eerstvolgende totale maansverduistering die niet helemaal zichtbaar is, maar waarvan wel het maximum te zien zal zijn, is eind 2025.

Maansverduisteringen vanaf 2020 tot en met 2025

Datum Tijdstip van het maximum van de eclips Type maansverduistering Zichtbaarheid in Nederland
30 november 2020 10:43 Gedeeltelijke maansverduistering in de bijschaduw Geheel onzichtbaar: geen enkele fase is te zien
26 mei 2021 13:19 Totale maansverduistering Geheel onzichtbaar: geen enkele fase is te zien
19 november 2021 10:03 Gedeeltelijke maansverduistering Gedeeltelijk: alleen het begin van de eclips is zichtbaar
16 mei 2022 6:12 Totale maansverduistering Gedeeltelijk: alleen het begin van de eclips is zichtbaar
8 november 2022 11:59 Totale maansverduistering Geheel onzichtbaar: geen enkele fase is te zien
5 mei 2023 19:23 Gedeeltelijke maansverduistering in de bijschaduw Gedeeltelijk: alleen het einde van de eclips is zichtbaar
28 october 2023 22:14 Gedeeltelijke maansverduistering De hele eclips is zichtbaar
25 maart 2024 8:13 Gedeeltelijke maansverduistering in de bijschaduw Gedeeltelijk: alleen het begin van de eclips is zichtbaar
18 september 2024 4:44 Gedeeltelijke maansverduistering De hele eclips is zichtbaar
14 maart 2025 7:59 Totale maansverduistering Gedeeltelijk: alleen het begin van de eclips is zichtbaar
7 september 2025 20:12 Totale maansverduistering Grotendeels: het maximum en einde van de eclips is zichtbaar
© 2017 - 2024 Blauwevinvis, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Maansverduistering: zon, aarde en maan op één lijnMaansverduistering: zon, aarde en maan op één lijnBij een maansverduistering (maaneclips) spelen de zon, de aarde en de maan een rol. De aarde staat dan tussen de zon en…
MaansverduisteringenEr zijn twee verschillende verduisteringen: maan- en zonsverduisteringen. De reden waardoor deze verduisteringen ontstaa…
De maan geeft mooie verschijnselen op aardeDe maan geeft mooie verschijnselen op aardeBij een heldere hemel kunnen we de maan zien. Beginnend als een sikkelmaan, die elke dag groeit totdat het een volle maa…
Maansverduistering, bloedrode maan, supermaan en blauwe maanMaansverduistering, bloedrode maan, supermaan en blauwe maanDe maan kan verschillende kleuren hebben of met verschillende kleuren benoemd worden. Elke maand is er een volle maan en…

Wat is de temperatuur van de zon?Wat is de temperatuur van de zon?De temperatuur van de zon bedraagt op het oppervlakte zo’n 4500 tot 6500 Kelvin, in graden omgerekend is dat ongeveer 42…
Gebruikerservaring Sky-Watcher Explorer 750/150 telescooprecensieGebruikerservaring Sky-Watcher Explorer 750/150 telescoopSpiegeltelescopen bieden doorgaans veel lichtinval voor weinig geld, en de spiegel zorgt voor een helder en scherp beeld…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Skeeze, Pixabay
  • http://hemel.waarnemen.com/FAQ/Maan/020.html
  • http://hemel.waarnemen.com/maan/maansverduisteringen_2001-2050.html#2017
Blauwevinvis (114 artikelen)
Laatste update: 14-12-2020
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Sterrenkunde
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.