Jupiter, planeet in ons zonnestelsel
Jupiter is vanaf de zon gezien de vijfde planeet van ons zonnestelsel. Deze gasreus, welke voornamelijk uit gas bestaat, is de grootste planeet van ons zonnestelsel. Gasreuzen worden ook wel Joviaanse planeten genoemd, wat "Jupiterachtig" betekend. De planeet is vernoemd naar de Romeinse oppergod Jupiter.
Algemene gegevens
- Diameter: 142.984 km
- Massa: 1,899×10^27 kg
- Rotatietijd: 9,84 uur
- Samenstelling van kern: ijzer en nikkel
Massa
Jupiter is de grootste planeet van ons zonnestelsel. Zijn massa is bijna 2,5 keer zo groot als alle andere planeten van ons zonnestelsel bij elkaar en maar 10 keer zo klein als de zon. Wel heeft de planeet een lage totale dichtheid omdat het vooral uit gas bestaat.
De hitte die de planeet produceert is even groot als de hitte die deze krijgt van de zon via zonlicht. Die enorme warmte die Jupiter zelf produceert, komt tot stand door de zogenoemde "Kelvin-Helmholtzmechanisme". Dit is een astronomisch effect dat ontstaat als de oppervlakte van de planeet afkoelt, de druk veel groter wordt waardoor warmte ontstaat. Ook op de planeet Saturnus vindt dit proces plaats.
Atmosfeer
De atmosfeer van Jupiter bestaat voornamelijk uit helium en waterstof. Omdat Jupiter geen oppervlakte heeft, begint de atmosfeer op het punt in de lucht waar er sprake is van een druk van 10 bar. De planeet is op de meeste plekken bedekt met wolken met een samenstelling van ammonium kristallen en ammonium hydrosulfide, welke te vinden zijn op verscheidene hoogtes.
De gemiddelde windsnelheid op de meeste plekken op Jupiter bedraagt ongeveer 100 km/u. De grote rode vlek vormt een uitzondering.
Rode vlek
Ten zuiden van de evenaar van de planeet is er een grote rode vlek te zien. Deze vlek is ontstaan uit een zogenoemde "anti-cycloon". Hier is de luchtdruk veel hoger ten opzichte van de rest van de oppervlakte van de planeet wat grootschalige stormen als gevolg heeft.
Nieuwe rode vlek
In 2006 is een nieuwe rode vlek ontstaan. Deze ontstond nadat 3 witte vlekken zich met elkaar fuseerden tot de nieuwe rode vlek. Deze nieuwe rode vlek is weliswaar kleiner dan de eerste rode vlek, maar deze groeit nog steeds.
Kern
De kern van Jupiter bestaat uit nikkel (8%), Ijzer (90%) en gesteentes (1%). De temperatuur is daar rond de 25000 Kelvin. om de kern heen zit een enorme laag gas dat bestaat uit waterstof en helium. Tevens bevat de laag gas een laag gehalte van koolstofdioxide, methaan en ethaan.
Manen
Jupiter heeft ongeveer 63 manen met een baan om Jupiter zelf heen. De vier grootste manen waren in 1610 gespot door Galileo Galilei. Deze vier manen worden tot op de dag van vandaag de Galileïsche manen genoemd
Ringen
Net zoals Saturnus heeft Jupiter ook ringen. Deze ringen bestaan voornamelijk uit stofdeeltjes en ijsdeeltjes. De binnenste ring wordt de 1979 J1R genoemd. Deze is ontstaan na inslagen van meteorieten op twee manen van Jupiter.