Welk bouwmateriaal moet ik gebruiken?

Om een gebouw te kunnen aanleggen, worden veel materialen toegepast. Meest belangrijke is dat de hoofddraagstructuur van de vloeren, wanden, kolommen en liggers van goede kwaliteit zijn. Bovendien moet het materiaal tijdens de gebruiksperiode voldoende stevigheid bieden. Wat zijn voornaamste bouwmaterialen, welk bouwmateriaal moet men gebruiken en waarom moet men constructieve aandacht geven bij wijzigingen?

Bouwmateriaal

• Gebouw bouwen of wijzigen
• Fundering
• Begane grond
• Wanden en muren
• Vloeren
• Daken
• Doorbraken en openingen
• Bij wijzigingen bouwmateriaal checken

Gebouw bouwen of wijzigen

Om een woning te kunnen bouwen, heeft men veel verschillende materialen voor de uiteenlopende onderdelen nodig. De hoofddraagconstructie moet uiteraard van sterke voldoende stijve materialen zijn gemaakt. Het gaat daarbij primair om de fundering, wanden, vloeren en het dak. Daarnaast kan het zijn, dat men wijzigingen in de constructie doorvoert. Zeker bij het maken van openingen in dragende wanden, kan dit kritisch zijn. Wat zijn de bouwmaterialen welke standaard worden toegepast?

Fundering

Voordat een gebouw ergens neergezet kan worden, dient de ondergrond te worden bekeken. In gebieden met relatief harde zandlagen dicht nabij het oppervlak kan men op staal funderen. Het houdt in dat men op stroken van beton danwel een plaat toepast om het gebouw te dragen. De belasting van boven verspreidt zich in de bodem zodanig, dat de draagstructuur van zandkorrels het overneemt. Uitgangspunt daarbij is dat de vervorming (zetting) met de tijd minimaal is. Woont men in een gebied met zachte toplagen zoals klei of veen dan is een fundering op betonpalen van belang. Er wordt dan gefundeerd op diepere lagen. De punt van de betonpaal draagt dan alle belasting op die diepte op de zandlaag over. Die zandlaag moet dan wel voldoende dik zijn (om ponsen te vermijden) en een hoge sonderingsuitslag hebben.

Begane grond

De onderste vloer kan op verschillende manieren worden gemaakt. Het kan gaan om een broodjesligger vloer, waarbij balkjes naar balken overspannen. Daarnaast kan het ook om een geïsoleerde kanaalplaat of een vloer op zand gaan. Onder deze vloer kan nog een kruipruimte zitten, zodat leidingen voor water, afval, gas en elektriciteit de woning binnenkomen.

Wanden en muren

De materiaalkeuze voor wanden of muren wordt bepaald door of deze dragend zijn of niet. Een licht tussenzet wandje kan worden gemaakt als een gipswand. Een alternatief voor scheidingswanden zijn gasbetonstenen, welke een hoge brandwerendheid hebben en licht van gewicht zijn. Dragende wanden daarentegen dienen gemetseld of bij voorkeur van gelijmde kalkzandstenen te zijn samengesteld. Deze stenen hebben een hoog draagvermogen, zodat veel belasting van boven kan worden opgenomen. Buitenwanden zijn bijna altijd van metselwerk en hebben geen dragende functie. Indien een dragende muur wordt toegepast, dient men altijd rekening te houden met de vloer welke eronder ligt. Een dragende muur betekent veel belasting en kan voor overmatig veel belasting op de vloer zorgen. Het plaatsen van een dragende muur moet daarom altijd door een constructeur voor de veiligheid te worden afgecheckt.

Vloeren

Praktisch gezien worden de meeste vloeren met enige overspanning van beton gemaakt. Het voordeel is dat het goede geluidwerende eigenschappen heeft (bijvoorbeeld ten opzichte van een houten vloer). Bovendien kunnen in de vloer leidingen worden weggewerkt. Bij grote overspanningen of hoog belaste vloeren is een constructieve check voor de veiligheid noodzakelijk. Verschillende betonkwaliteiten kunnen worden afgewogen, waarnaast men de keus heeft tussen een kanaalplaat of breedplaatvloer (in het werk gestort).

Daken

In het geval van woningen bestaat het dak meestal uit een gordingenkap. Vaak worden stalen spanten toegepast om de wind- en sneeuwbelasting op te kunnen nemen, zodat het naar de ondergelegen verdiepingsvloer wordt afgevoerd. Over de gordingen wordt een houten beslag aangebracht, waar tegenaan ook isolatiemateriaal zit. Op het houten beslag zitten latten voor de dakpannen.

Doorbraken en openingen

Meest kritische materiaalkeuze is wanneer bestaande dragende wanden worden verwijderd of sparingen worden aangebracht. Indien dit niet op een verantwoorde manier wordt gedaan, is er verhoogde kans op schade. Om een opening te maken, dient bovenliggend gewicht te worden opgevangen. Dit kan of met een betonnen of stalen balk worden gedaan. In de meeste gevallen zal het middels een hoekstaal, HEA of samengestelde ligger worden gedaan. Het is daarbij van belang, dat de ligger op spanning wordt aangebracht om doorzakking te vermijden. Oftewel bij het uitvoeren van doorbraken in dragende wanden, dient een gespecialiseerd bouwbedrijf ingehuurd te worden.

Bij wijzigingen bouwmateriaal checken

Wilt u in huis enige dingen constructief wijzigen dan is het van belang om gedegen advies in te winnen. Vaak kunnen wijzigingen niet zomaar doorgevoerd worden, omdat aan de veiligheid moet worden gedacht. Neem contact op met een ingenieursbureau bij u in de buurt of een gecertificeerd adviseur. Let wel vaak kan via een aannemersbedrijf een technisch rapport worden aangeleverd, zodat het constructief goed is doordacht.

Lees verder

• Dakopbouw: uit welke delen is een dak opgebouwd?
• Fundering: waar staat een gebouw op, hoe is het gefundeerd?
• Waarop letten bij erker aanbouw? Constructie aandachtspunten
• Wat houdt de hoofddraagconstructie van een gebouw in?