Wat houdt de hoofddraagconstructie van een gebouw in?

Alle objecten van woningen tot grote hallen en utiliteitsgebouwen dienen qua sterkte en stijfheid aan de opgelegde eisen te voldoen. Het houdt in dat ieder gebouwd object is bedacht door een architect, is berekend door een constructeur en is nagecheckt bij Bouw- en Woningtoezicht van de gemeente. Het houdt in dat drie partijen nadenken over hoe op een veilige manier een gebouw tot stand kan komen. Het meest belangrijke onderdeel van het gebouw is de hoofddraagconstructie. Wat houdt dit in?

Hoofddraagconstructie

• Ieder dragend onderdeel is belangrijk
• Hoofddraagconstructie bestaande uit balken en kolommen
• Bescherming tegen brand
• Wat is het meest belangrijke onderdeel van een gebouw?
• Noodzaak goede fundering

Ieder dragend onderdeel is belangrijk

Alles wat binnen een gebouw belasting draagt, is noodzakelijk om het pand overeind te houden. Oftewel iedere vloer, ligger, dragende wand enzovoorts draagt mee aan een veilige omgeving, alwaar mensen kunnen verblijven of werken. Voor de afdracht van belastingen naar beneden dient ieder afzonderlijk onderdeel te voldoen. Het materiaal moet sterk genoeg zijn om de optredende spanningen af te kunnen voeren, waarnaast het voldoende stijfheid moet hebben om niet teveel door te buigen. Het houdt in dat ieder bouwdeel van een pand moet worden doorgerekend en afgecheckt of het voldoende capaciteiten heeft.

Hoofddraagconstructie bestaande uit balken en kolommen

Een goed voorbeeld van wat de hooddraagconstructie inhoud, wordt duidelijk bij een gebouw op balken en kolommen. De vloeren worden per verdieping afgeraveeld via stalen liggers of betonnen balken. Daarmee wordt de belasting naar kolommen afgevoerd, waarna het rechtstreeks op de fundering staat. Het houdt in dat in de liggers veel belasting terechtkomt, welke vervolgens in kolommen worden geconcentreerd (piekbelasting). Omdat deze twee onderdelen veel lasten voor de kiezen krijgen dient er extra aandacht aan worden gegeven. Daarmee kan ervoor worden gezorgd dat belasting effectief wordt afgevoerd via de kolommenstructuur (meest toegepast bij kantoorgebouwen). Een andere meer rechtlijnige manier is afdracht van vloeren via wanden (meest toegepast bij appartementencomplexen).

Bescherming tegen brand

Het grootste gevaar voor een constructie is brand. Indien staal langdurig wordt blootgesteld aan hitte dan neemt de kans op bezwijken van dat onderdeel snel toe. Het draagvermogen van staal neemt af naarmate de temperatuur van het materiaal toeneemt. Oftewel de hoofddraagconstructie bestaande uit staal dient altijd te worden beschermd. Dit kan middels toepassing van brandvertragende elementen in het gebouw, zoals sprinklers of een fysieke barrière middels brandwerende platen. Daarmee kan constructief dragend staal worden bekleed, zodat hitte het staal niet kan aantasten. Op die manier kan een veilig pand worden verkregen, zodat aanwezigen bij brand voldoende tijd hebben om het gebouw te verlaten. Binnen het ontwerp van het gebouw is brandveiligheid een essentieel onderdeel om te beschouwen. Voor vloeren kan gelden dat de wapening op voldoende branddekking ligt, zodat temperatuurverandering minder effect op het betonstaal heeft.

Wat is het meest belangrijke onderdeel van een gebouw?

Ondanks het feit dat de fundering normaal gesproken aan het oog is onttrokken, is het de meest belangrijke onderdeel van een gebouw. De fundering moet namelijk het complete gewicht van het gebouw afdragen naar de ondergrond, zonder dat het bezwijkt of te grote zettingen of vervormingen optreden. Zonder een goede fundering kan een pand niet bestaan. Standaard bestaat het uit:

• betonstroken of –plaat op staal (op zand of draagkrachtige klei), zodat de belasting direct aan het oppervlak wordt afgevoerd;
• een balkenrooster op palen (geheide, in de grond gevormde, stalen), zodat de belasting naar diepere dragende bodemlagen wordt afgevoerd.

Noodzaak goede fundering

Door een goede fundering toe te passen kan de belasting uit kolommen en wanden op een verantwoorde manier naar de bodem worden afgevoerd. Na de fundering vormt de verdere afdrachtmethode de meest belangrijke hoofddraagconstructie. Strikt genomen dient ieder belast detail nauwkeurig te worden nagerekend of het voldoende lasten kan opnemen. De sterkte van een compleet gebouw valt of staat namelijk met de sterkte en stijfheid van de verschillende onderdelen.

De methode van de hoofddraagconstructie belastingafdracht dient altijd door een gediplomeerd constructeur te worden ontworpen en berekend om zekerheid aangaande constructieve veiligheid te hebben. Neem daartoe contact op met een ingenieursbureau bij u in de buurt. Om te achterhalen hoe de constructie van uw woning is opgebouwd kunt u contact opnemen met Bouw- en Woningtoezicht van uw gemeente.

Lees verder

• Fundering: waar staat een gebouw op, hoe is het gefundeerd?
• Algemene termen gebruikt bij constructieberekeningen
• De brandveiligheid van constructies
• Waarop letten bij erker aanbouw? Constructie aandachtspunten
• Wat zijn constructief sterke vormen?