Alles over stuwdammen
Stuwdammen zie je in bijna elk land wel terug. Waarvoor worden deze dammen nou eigenlijk gebruikt? Wat zijn de voor- en nadelen? Dit artikel beschrijft de belangrijkste punten van een stuwdam.
Een stuwdam is een dam die meestal in een rivier word gebouwd. Doordat hij een groot deel van het water tegenhoudt, ontstaat er een enorm stuwmeer achter de dam. De redenen voor een stuwdam zijn uiteenlopend, en beschrijf ik later in dit artikel.
Er zijn op aarde zo’n 800000 stuwdammen, de eerste stuwdam werd zo’n 3000 jaar voor christus gebouwd, en was al 15 meter hoog! Een stuwdam moet een heleboel gewicht kunnen weerstaan, namelijk al het water dat zich achter de stuwdam bevindt. Daarom is het erg belangrijk dat de dam stevig genoeg is.
Er zijn verschillende soorten constructies:
- Gewichtsdammen: deze dammen zijn vaak van betonnen onderdelen die zo dik en zwaar zijn dat ze de druk van het water kunnen weerstaan.
- Boogdammen: deze dam is het beste voor een dunne opening, zo’n dam bestaat uit een betonnen boog, de waterdruk wordt overgebracht op de vaak dunne flanken van de vallei.
- Pijlerdammen: de druk wordt overgebracht op de harde en sterken rotsen, en op de fundering.
- Beweegbare dammen: dam met bijvoorbeeld enorme scharnieren.
Hoe wekt een stuwdam energie op?
Een stuwdam haalt energie uit stromend water doordat het water aan de ene kant hoger staat dan aan de andere kant.
Er loopt een leiding waar het water doorheen stroomt. Aan het eind zit een turbine die gaat draaien op kracht van het stromende water. De turbine kun je vergelijken met de dynamo van je fiets, hij wekt elektriciteit op wat wordt afgevoerd naar een hoogspanningskabel.
Een stuwdam kan voor verschillende dingen zorgen:
- Het opwekken van elektriciteit.
- Het opslaan van water, dat gebruikt kan worden als drinkwater of irrigatiewater (water voor in de landbouw).
- De rivier minder hard laten stromen, zodat er boten kunnen varen. Je moet dan wel een sluis bij de dam bouwen.
- De dam kan overstromingen stroomafwaarts voorkomen, door het teveel aan water op te slaan.
Maar het kan ook nadelige gevolgen hebben:
- Een heel stuk land wordt onderwater gelegd, de natuur en leefomgeving word verwoest.
- De vis kan niet meer stroomopwaarts van de stuwdam komen om zich voort te planten.
- Bij aardbevingen of natuurrampen kan een dam kapot gaan, en zo een enorme vloedgolf veroorzaken.
- Modder en zand dat meekomt met het water blijft in het stuwmeer achter, en kan het stuwmeer opvullen.
- Overstromingen stroomafwaarts zijn vervelend, maar helpt wel om het land vruchtbaar te maken.
- De lagergelegen landen stroomafwaarts kunnen plotseling zonder water komen te zitten