Zware stormen door klimaatverandering

Het klimaat verandert. Dat deed het altijd al en dat doet het in onze tijd ook. De wereld heeft warmere periodes gekend en ijstijden. Opmerkelijk aan de klimaatverandering in ons tijdsgewricht is de snelheid waarmee het gebeurt. De zeespiegel stijgt, de ijskappen smelten en de stormen worden heviger. De verwachtingen zijn dat in de komende decennia de temperaturen verder op zullen lopen en dat onze winters zachter worden en de zomers warmer. Het is slecht nieuws voor de schaats- en Elfstedentochtliefhebbers en goed nieuws voor de mensen die meer van de warmte houden.

Meer harde wind en superstormen

• Stormen door klimaatverandering
• Nederland wordt warmer
• Klimaatalarm
• Moesson en hittegolf
• Orkaan en tornado
• Energiebron
• Ronddraaiende stormen
• Waddeneiland en storm

Stormen door klimaatverandering

Weerkundigen meten de temperaturen en de windsnelheden jaren achtereen. De gegevens houden ze bij en verwerken ze in statistieken. Naar aanleiding van die gegevens kunnen ze beoordelen of er bijzondere ontwikkelingen zijn of dat het weer zich manifesteert op een bekende en voorspelbare manier. Het KNMI is een van de instituten die de gegevens analyseert. Uit het onderzoek blijkt dat de temperatuur op aarde van 1910 tot 2010 met 0,8 graad Celsius is gestegen. De verwachting is dat de opwarming tot aan de 22ste eeuw tussen de 1,8 en 6,4 Celsius graden zal zijn. Het is ook veel natter geworden. Sinds 1900 is de neerslag in Noordwest Europa met vijf tot tien procent toegenomen. De opwarming van de aarde is grotendeels het gevolg van CO² uitstoot door verbranding van fossiele brandstoffen.

Nederland wordt warmer

In Nederland zijn de winters zachter geworden. Het is een van de tekenen dat er iets is veranderd in het klimaat. Het is ook vaker heel erg warm dan een eeuw geleden. Hittegolven komen vaker voor. Sinds 1900 is Nederland gemiddeld 1,2 graad Celsius warmer geworden en er valt 18% meer neerslag. Die regen/ hagel/ sneeuw valt vooral in de winterperiode, de lente en in het najaar. Het KNMI heeft in kaart gebracht hoe de klimaatverandering voor Nederland er de komende eeuw uitziet. Dat resulteert in een aantal algemene klimaatscenario’s. Nederland kan de komende eeuw het volgende verwachten:

• Er komen zachtere winters en warmere zomers;
• in de winter wordt het natter, er valt meer neerslag;
• er worden in de zomer extremere regenbuien verwacht op minder zomerse dagen;
• de zeespiegelstijging gaat verder.

Klimaatalarm

Er is een klimaatalarm ingesteld dat inhoudt dat we allemaal kunnen bijdragen aan acties die klimaatverandering tegengaan. Voorbeelden van die bijdragen:

• minder autorijden;
• minder lang douchen;
• afval scheiden;
• zuinig zijn met stroom;
• investeren in duurzame stroomopwekking.

Moesson en hittegolf

In gebieden die regelmatig te maken krijgen met tropische stormen zal het weerbeeld extremer worden. De wereld krijgt te maken met:

• hevigere moessons;
• hetere hittegolven;
• zwaardere stormen en orkanen.

Orkaan en tornado

New York, Haïti, Pakistan en de Filippijnen kregen in 2012/ 2013 te maken met extreem weer. In 2015/ 2016 zagen we tornado's in Uruguay, grote zandstormen in China, een hittegolf in India. Uitzonderlijk zware stormen ontwikkelden tot orkanen. Bijna alle orkanen ontstaan in het tropische deel van de Atlantische Oceaan en de Golf van Mexico. Sommige orkanen buigen af naar het noorden en als dit in oktober gebeurt, in het staartje van het orkaanseizoen, dan kunnen ze veranderen tot sterke herfststorm en in Amerika en Canada schade veroorzaken. Orkaanrestanten kunnen tot in Nederland voelbaar zijn. Nu Europa warmer wordt, kunnen er ook in dit gebied van de wereld orkanen voorkomen. Ze worden verwacht aan het eind van de 21ste eeuw. Orkanen kunnen ook in de Grote Oceaan en Indische Oceaan ontstaan en in het Aziatische en Australische gebied toeslaan.

Energiebron

Stormen kunnen zeer van elkaar verschillen. Dat heeft te maken met de energiebron die de storm voedt. De winden worden op verschillende manieren aangejaagd. Er zijn twee soorten stormen:

1. stormen ontstaan door temperatuursverschillen;
2. stormen ontstaan uit condensatie.

Temperatuursverschil

Stormen in streken zoals Nederland, in gematigde streken, ontstaan door temperatuurverschil in warme streken en poolgebieden. De stormen van West Europa vinden hun oorsprong in de noordelijke Atlantische Oceaan. Ze komen bijna altijd in de winter voor. Bron is het gebied tussen IJsland en Canada.

Condensatie

De stormen die ontstaan door de warmte die bij condensatie van waterdamp vrijkomt zijn de tropische stormen, cyclonen, hurricanes, orkanen of tyfoons. Deze stormen komen voort uit zware onweersbuien die ontstaan boven warm zeewater. Dat is water met een temperatuur van 27º C. Door de passaatwinden worden ze naar het westen gedreven. Het is de draaiing van de aarde die ervoor zorgt dat de wind afbuigt naar het noorden, waardoor ze in kouder gebied of boven kouder water terechtkomen. De storm verliest dan aan kracht. Soms wordt de storm juist heviger omdat er een extra voedingsbron bijkomt: de temperatuursverschillen tussen het zuiden en het noorden. Dit zijn de stormen waar de Noord-Amerikaanse kust mee te maken krijgt. Deze stormen hebben als het ware twee energiebronnen waardoor ze in kracht kunnen toenemen en zeer gevaarlijk kunnen worden. Orkaan Sandy, in november 2012, is er bijna zeker een voorbeeld van. Sandy wordt een hybride storm genoemd, tussen een zuidelijke orkaan en een noorderstorm in.

Ronddraaiende stormen

De opwarming van de aarde heeft effect op de stormen. Verwacht wordt dat er iets minder orkanen zullen komen, maar dat deze heftiger zullen zijn. De 27°C grens, de temperatuur van de warme wateren, verschuift naar het noorden. Orkanen zullen hierdoor langer hun intensiteit kunnen behouden en met grote kracht op Europa afkomen. Bovendien verandert door de temperatuurstijging de plek van de bron: de orkanen zullen meer naar het oosten ontstaan, zodat ze dichter bij Europa beginnen. Bij een iets warmere atmosfeer kunnen de orkanen zich ook nog eens voeden met de condensatie van die atmosfeer, wat een extra energiebron oplevert. De verwachting is dat deze factoren zware ronddraaiende stormen oplevert, zwaarder dan we gewend zijn.

Waddeneiland en storm

West Europa kan aan het eind van de 21ste eeuw meer stormen met windkracht 12 tegemoet zien. Ongeveer eens in de twee jaar zal zo’n storm toeslaan, volgens de rekenmodellen van het KNMI. De zuidwesterstormen worden vooral in de herfst verwacht. Deze stormen, zoals de storm eind oktober 2013, zal niet voor stormvloeden zorgen, omdat de windrichting zuidwest is.
Dat rekenmodellen ook maar modellen zijn laat de Sinterklaasstorm van 5 december 2013 zien. Binnen anderhalve maand razen er twee superstormen over Nederland. Vooral de Waddeneilanden hebben het zwaar te verduren.

Lees verder

• Storm, hoge golven en witte tijgers op de Noordzee
• Filipijnen – Duizenden eilanden en zwemmen met zeekoeien
• Kiribati – een eilandrepubliek aan het einde van de wereld
• Permafrost - het altijd bevroren poolgebied ontdooit