Begin van het leven of aarde

Het universum ontstond 13,8 miljard jaar geleden. Het zonnestelsel kwam 8,8 miljard jaar later en daarbij kwam ook een gloeiend hete steen massa wat nu “de aarde” genoemd wordt. En kijk nu, 5 miljard jaar later, het heden, wordt de aarde bewoont door mensen. Maar de mens is niet alleen. Er zijn miljarden levende organismen variërend van de minuscule eencellige amoebe tot gigantische blauwe Vinvis. Alle dieren zijn door evolutie gevormd. Ze proberen zich aan te passen aan de omgeving om daarmee hun overleving kansen te verhogen. De voorgangers van de mens (Homo Sapiens) is Homo Erectus. En ook zij kwamen weer van een ander dier. Dit gaat nog een tijdje door, maar ergens moeten we toch bij een begin aankomen. Wat is het begin van het leven op aarde is en hoe is het tot stand gekomen? Hier zijn meerdere theorieën over waarvan de meest aannemelijke besproken worden.

Religie

Vroeger was de meest aangenomen theorie dat een God of oergod het leven op aarde had gecreëerd, het creationisme. Volgens de Christenen was de eerst levende man Adam en vrouw Eva. In de tijd dat de Kerk grote macht had, mochten mensen niet anders denken dan dit. Anders werden ze beschuldigd van ketterij en vermoord. Ook hadden de mensen niet genoeg kennis over de wereld om een andere theorie te geloven. Toen de invloed van de kerk afnam en steeds meer kennis kwam over ons universum begonnen de mensen anders te denken. Zo kwam de abiogenese theorie, dat later wordt besproken. In het heden heeft creationisme nog steeds vele aanhangers. Een van hun argumenten daarvoor is dat een cel te complex is om uit zichzelf te zijn ontstaan. Ook zijn er mensen die geloven dat een god de omstandigheden voor ontstaan het leven heeft gecreëerd waardoor abiogenese plaats kon vinden.

Grieken

De Griekse filosofen waren de eerste die een idee hadden over het ontstaan van het leven dat gebaseerd was waarnemingen en niet op geloof. Zij geloofden in een soort evolutietheorie die zei dat bijvoorbeeld maden uit rottend vlees ontstonden en muizen uit graan. Deze theorie wordt ook wel spontane generatie genoemd. Aristoteles was een grote aanhanger van deze theorie en deze theorie werd zelfs tot ver in de 19de eeuw aangenomen totdat Louis Pasteur in 1864, vijf jaar voor Charles Darwin “The origin of species” publiceerde, aantoonde dat leven alleen uit leven kan voortkomen.

Abiogenese

De meest aannemelijke theorie voor het ontstaan van leven is abiogenese. Abiogenese is het ontstaan van leven uit niet levende materie. Er moet dus een scheikundige reactie hebben afgespeeld waarbij de bouwstoffen van leven waren gecreëerd. De chemische beschrijving van leven is dat de basis wordt gevormd uit eiwitten en organische moleculen. Eiwitten bestaan weer uit aminozuren. Abiogenese kent ook meerdere vormen en verschillende theorieën. Zo is spontane generatie een mogelijke theorie. Alle vormen van abiogenese delen een eigenschap: ze worden wetenschappelijk niet ondersteund. Er zijn geen experimenten gedaan die demonstreren dat abiogenese werkt. De huidige kennis biedt hooguit hypothesen over hoe abiogenese plaats heeft kunnen vinden. Onderzoekers zijn nooit in de buurt gekomen van het produceren van een levende cel.

De eerste mensen die experimenteerden hoe het leven op aarde was ontstaan door abiogenese waren Stanley Miller en Harold Urey in 1953. Hun theorie hield in dat dat atmosfeer vroeger veel methaan, ammoniak, diwaterstof en waterdamp bevatte. In hun experiment werd een mengsel van die stoffen verwarmd en blootgesteld aan elektrische ontladingen dat de bliksem voor moest stellen. Na een week van draaien troffen de wetenschappers aminozuren aan. Recentelijk bleek echter dat de atmosfeer een andere samenstelling had dan dat de wetenschappers dachten en dat daarmee het experiment geen waarde meer had. Toch heeft het experiment aangetoond dat onder bepaalde omstandigheden complexe aminozuren, de bouwstoffen van leven, spontaan kunnen ontstaan.

Een hedendaags geaccepteerde theorie is dat het eerste leven is ontstaan bij een heetwaterbron in de zee. Deze theorie is bedacht door de Duitse scheikundige Günter Wächtershäuser. De heetwaterbronnen, ook wel “black smokers” genoemd, bevinden zich op de bodem van de oceaan, en de in de omgeving daarvan levende organismen geeft een aantrekkelijke nieuwe theorie voor abiogenese opgeleverd. Er zijn namelijk veel argumenten die ondersteunen dat de black smokers optimale kansen bieden voor een chemische evolutie die in het ontstaan van organische bouwstenen heeft kunnen resulteren. Deze theorie is maar een van de velen. Zo beweert een onderzoeker dat radioactieve deeltjes op het strand genoeg energie opleverde om aminozuren te genereren in het water. Een andere theorie zegt dat de eerste bouwstenen van leven ook gevormd zijn door kleilagen.

Panspermie

Als laatste is er ook een theorie genaamd panspermie. Panspermie houdt in dat leven door het universum verspreid is en dat leven niet op aarde is ontstaan. Het leven is hier gekomen door middel van meteorieten die levende organismes met zich meebracht. Het leven dat hier is gekomen kent wel zijn eigen geschiedenis. Deze theorie zegt alleen niks over hoe het eerste levensvorm tot stand is gekomen. Het verplaatst de vraag alleen. Toch is deze theorie relevant want het is mogelijk dat op andere plekken in het universum dingen zijn die wij niet kennen. Ook is het bekend dat bacteriën ruimtereizen kunnen overleven.

Kortom, er zijn talloze theorieën over hoe het eerste leven op aarde tot stand is gekomen. Helaas zijn de onderzoekers nog lang niet bij het antwoord en lijkt het goede antwoord ook niet in de nabije toekomst naar voren te komen. Zo is zijn er de hoofdtheorieën creationisme, abiogenese en panspermie. Deze hoofdtheorieën kunnen weer worden opgesplitst in meerdere sub-theorieën. Laten we hopen dat de de toekomst ons het langgewenste antwoord op deze moeilijke vraag geeft.