Petrichor: de geur van regen

Heb je je ooit wel eens afgevraagd hoe het komt dat we de regen kunnen ruiken en aan de hand hiervan perfect kunnen inschatten wanneer er regen op komst is? De geur van regen is vrij specifiek en is afkomstig van de bodem. Dit is de reden waarom de geur in de zomer sterker is dan in de winter. Bij warm weer wordt het asfalt immers verhit en verdampen de regendruppels reeds alvorens ze de bodem raken. Dit fenomeen wordt in de wetenschap ook wel het Petrichor-effect genoemd en werd voor het eerst onderzocht door de Massachusetts Institute of Technology (MIT).

Wat is Petrichor?

Wanneer de regendruppels tijdens een regenbui op een poreus of droog oppervlak terecht komen zullen de minuscule deeltjes waaruit de druppel is opgebouwd zich vermengen met de lucht. Dit proces wordt ook wel aërosol genoemd (Zeer fijne vaste deeltjes of vloeistofdruppels die zich verspreiden in de atmosfeer) en bevat geurstoffen, met inbegrip van bacteriën en virussen, waardoor de geur van de aarde zich met de lucht zal vermengen.

Dergelijke reactie of aërosol zal niet optreden bij eender welke regenbui. Studies hebben aangetoond dat de mate van de aërosol afhankelijk is van de eigenschappen van de ondergrond en de intensiteit van de regenbui. Bij een hoge intensiteit zal de aërosol bijvoorbeeld vrij laag tot nihil zijn doordat een overdaad aan regendruppels de kleine deeltjes zullen vernietigen.

Experiment

Het Petrichor-effect werd voor het eerst geïntroduceerd in 1964 door twee onderzoekers aan de Massachusetts Institute of Technology. Aan de hand van bodemstalen werd de doorlaatbaarheid van elk type ondergrond getest onder invloed van verschillende gradaties van regenintensiteit. Met behulp van high-speed camera’s kwamen de onderzoekers tot de vaststelling dat een regendruppel afgevlakt wordt wanneer het de bodem raakt en kleine belletjes uit de ondergrond oprijzen die vervolgens openbarsten in de lucht. Afhankelijk van de snelheid van de regendruppels en de eigenschappen van de bodemstalen ontstond een aërosol.

De aërosol die hierbij tot stand kwam was heviger bij lichte regenval terwijl er minder aërosols werden vrijgegeven bij hevige regenval. De geur die bij Petrichor vrijkomt zou ook worden beïnvloedt worden door de aanwezigheid van bepaalde planten en bacteriële stoffen.

Nut van Petrichor onderzoek

Het onderzoek naar en ontdekking van het Petrichor-effect heeft heel wat voordelen voor de wetenschap en zelfs voor de gewone mens. Daar de luchtbellen kleine geurdeeltjes transporteren in de lucht kunnen ook bepaalde pathogenen zoals de E.Coli bacterie op deze manier worden verspreid. Dit kan een mogelijke verklaring zijn voor de verspreiding van bepaalde ziektes en epidemieën op lokaal en internationaal niveau. Daarnaast kan dankzij Petrichor ook in kaart worden gebracht welke verontreinigingsvormen er door de neerslag kan worden verspreid zodat deze gemakkelijker kunnen worden bestreden.

Gelijklopend hiermee kunnen bepaalde geuren gemakkelijk gelinkt worden aan specifieke gebieden. Doordat regendruppels deeltjes van de bodem bevatten kan worden onderzocht waarom de geur van regen verschilt van stad tot stad of van bos tot bos, afhankelijk van de kwaliteit van de bodem.

Ook voor de gewone man in de straat kan het Petrichor-effect zeer nuttig zijn. Door de typische geur worden we immers tijdig gewaarschuwd voor een nakende regenbui waardoor we de nodige voorzorgsmaatregelen kunnen treffen.