Meetniveaus: Nominaal, Ordinaal, Interval en Ratio

Meetniveaus: Nominaal, Ordinaal, Interval en Ratio Wanneer je onderzoek doet heb je vaak variabelen die je hierin moet verwerken. Variabelen zijn elementen uit een onderzoek die verschillende waarden kunnen aannemen. Deze waarden kunnen worden gecategoriseerd in verschillende meetniveaus (ook wel meetschalen). Meetniveaus kunnen iets vertellen over welke statistische technieken/methodes uit de statistiek je kunt gebruiken om de gegevens te verwerken. Er bestaan vier verschillende meetniveaus; nominaal, ordinaal, interval en ratio meetniveau.

Nominaal meetniveau

Bij een nominaal meetniveau bestaat de variabele uit verschillende waarden waar geen verschil zit tussen beide. Er zijn dus verschillende categorieën aan te duiden, maar er zijn geen verschillen tussen deze categorieën. Het gaat hier daarom slechts om het benoemen van de bijbehorende waarde.

Voorbeelden zijn:
  • bloedgroepen
  • geslacht
  • provincies
  • politieke partij
  • abonnee op de krant / geen abonnee op de krant
  • wel gevaccineerd / niet gevaccineerd

Ordinaal meetniveau

Het onderscheid tussen de gouden, zilveren en bronzen medaille meet je op ordinaal niveau. / Bron: Jorono, PixabayHet onderscheid tussen de gouden, zilveren en bronzen medaille meet je op ordinaal niveau. / Bron: Jorono, Pixabay
Bij een ordinaal meetniveau bestaat de variabele uit verschillende waarden waar wel verschil tussen beide zit. Er zijn verschillende categorieën aan te duiden, waar verschillen tussen zitten. De verschillen tussen de categorieën zijn echter niet goed aan te duiden.

Voorbeelden zijn:
  • helemaal eens / eens / neutraal / oneens / helemaal oneens
  • goud / zilver / brons
  • vmbo / havo / vwo
  • basisschool / voortgezet onderwijs / middelbaar beroepsonderwijs / hoger beroepsonderwijs
  • inkomensgroepen

Interval meetniveau

De variabele temperatuur in graden Celsius meet je op interval meetniveau. / Bron: Wynpnt, PixabayDe variabele temperatuur in graden Celsius meet je op interval meetniveau. / Bron: Wynpnt, Pixabay
Bij een interval meetniveau bestaat de variabele uit verschillende waarden waar wel verschil tussen de waarden zit. Het verschil tussen deze waarden is ook duidelijk aan te geven. De waarde kan alleen nooit voor het nulpunt staan. Het kan wel zijn dat een waarde op het intervalniveau '0' is, maar dit getal staat dan niet voor afwezigheid. Denk aan temperatuur: de temperatuur kan 0 graden zijn, maar dat betekent niet dat er geen temperatuur is.

Voorbeelden zijn:
  • 13:00 / 14:00 / 15:00
  • IQ van 100 / IQ van 110 / IQ van 120
  • Temperaturen in Celsius of Fahrenheit
  • pH-waarde

Ratio meetniveau

Bij een ratio meetniveau bestaat de variabele uit verschillende waarden waar wel verschil tussen de waarden zit. Het verschil tussen deze waarden is ook duidelijk aan te geven. De waarde kan wel '0' zijn, dit betekent dat er bij de ratioschaal wel sprake is van een absoluut nulpunt. Een waarde '0' staat op een ratio schaal dus voor afwezigheid van de waarde. Je kunt hierdoor verhoudingen berekenen tussen verschillende waarden op de schaal.

Voorbeelden zijn:
  • alle percentages
  • aantal goed beantwoorde vragen in een toets
  • inkomen in euro's
  • leeftijden in jaren
  • gewicht in kilo's

Rekenkundige consequenties van de verschillende meetniveaus

Elk meetniveau is weer goed voor andere berekeningen. Niet behandeld: de waarden in de nominale en ordinale meetniveaus kunnen ook voorkomen in kwalitatief onderzoek. Het interval- en ratio meetniveau zul je daarentegen alleen kunnen vinden in kwantitatief onderzoek (kwantitatief onderzoek is gericht op cijfermatige uitkomsten).
MeetniveauWat je kunt berekenen met behulp van waarden op het meetniveau
NominaalTellen, percentages berekenen
OrdinaalTellen, percentages berekenen en hoger/lager aangeven
IntervalTellen, hoger/lager aangeven, verschillen in eenheden aangeven, gemiddelde, spreiding
RatioTellen, hoger/lager aangeven, verschillen in eenheden aangeven, gemiddelde, spreiding en het berekenen van verhoudingen
© 2013 - 2024 Shiny, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Meetniveau in de statistiekMeetniveau in de statistiekEen veel voorkomend begrip in de statistiek is het meetniveau van een variabele. Afhankelijk van het meetniveau van de v…
Statistiek - Meetniveaus en statistiekStatistiek - Meetniveaus en statistiekIn de statistiek heeft alles te maken met meetniveaus. Deze zijn erg belangrijk om te bepalen welke soort berekeningen j…
Bivariate en multivariate analyse in de statistiekBivariate en multivariate analyse in de statistiekOm het verband tussen 2 of meerdere variabelen te bepalen, gebruikt men in de statistiek de bivariate en multivariate an…
Kwantitatieve analyse: kwantitatieve gegevens verwerkenKwantitatieve analyse: kwantitatieve gegevens verwerkenDe fase van kwantitatieve analyse komt aan de orde als de dataverzameling is afgerond. Het gaat over het verwerken van k…

Validiteit: de verschillende soorten validiteitValiditeit: de verschillende soorten validiteitBij het doen van een onderzoek moet je eerst het concept dat je wilt onderzoeken operationaliseren, dat betekent: meetba…
Versleten lichaamsdelen vervangen door gekweekt weefselVersleten lichaamsdelen vervangen door gekweekt weefselToekomstmuziek? Nieuwe knieën van gekweekt materiaal? Er ligt een grote toekomst voor gekweekt weefsel. In het eerste de…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Tumisu, Pixabay (bewerkt)
  • Dit is onderzoek - Ben Baarda
  • https://books.google.nl/books?id=fljIhjmkCqQC
  • http://onlinestatbook.com/2/introduction/levels_of_measurement.html
  • Afbeelding bron 1: Jorono, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Wynpnt, Pixabay
Shiny (132 artikelen)
Laatste update: 21-11-2020
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Onderzoek
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.