Europa, een bijzondere maan rondom Jupiter

De maan Europa is een zeer bijzondere maan in ons zonnestelsel. Het is één van de vele manen die om de planeet Jupiter heen draaien. Europa heeft een grote oceaan onder het oppervlakte. Boven deze oceaan bevindt zich een dikke laag ijs. Wetenschappers denken dat het mogelijk is om een ruimtesonde op deze maan te kunnen laten landen. Deze ruimtesonde zou een gat kunnen boren in het ijs om op zoek te gaan naar buitenaards leven.

Maan Europa

• Locatie in ons zonnestelsel
• Samenstelling
• Missies naar Europa
• Verschillende obstakels die een missie bemoeilijken

Locatie in ons zonnestelsel

De maan Europa heeft een diameter van zo'n 3.100 kilometer. Dit is ongeveer 400 kilometer minder dan onze maan die om de aarde heen draait. Europa is slechts één van de vele manen rondom de planeet Jupiter. Jupiter is de grootste planeet in ons zonnestelsel. Vanuit de zon gezien is deze planeet de vijfde planeet. De maan Europa is door Galileo Galilei ontdekt, een Italiaanse astronoom uit de zestiende en zeventiende eeuw. Ze werd op 8 januari 1610 door hem ontdekt. Hiervoor gebruikte hij een zogenaamde 'refractietelescoop'. Dit waren de eerste telescopen die in gebruik werden genomen en waren een stuk minder scherp dan hedendaagse telescopen. Hierbij wordt er gebruikgemaakt van een bolle lens om ervoor te zorgen dat het licht convergeert (oftewel licht naar elkaar toebrengen).

Samenstelling

De maan heeft een dunne atmosfeer die uit zuurstof bestaat. De oppervlakte bestaat geheel uit ijs. Deze laag is zo'n tachtig kilometer diep. Onder het ijs bevindt zich een oceaan met vloeibaar water. Wetenschappers vermoeden dat deze oceaan zo'n 20 kilometer diep is. Mogelijk is er twee keer zoveel water op Europa als het water van alle oceanen op aarde bij elkaar opgeteld. De eerste voortekenen van het bestaan van deze oceaan ontstonden tijdens de Galileo-missie in 1990. De oceaanbodem bestaat uit silicaatrots. Dit is een stof die uit allerlei zouten bestaat. De kern van het hemellichaam bestaat net als de aarde uit ijzer. De maan is geologisch actief. Er is hier namelijk sprake van tektoniek. De korst van de maan verplaatst zich in de vorm van platen over de oppervlakte. Vanwege de hoge activiteit van dit hemellichaam en bijzondere chemische samenstelling, bestaat er een verhoogde interesse onder wetenschappers om Europa verder te onderzoeken.

Missies naar Europa

De Europa Jupiter System Mission

De NASA had voor het jaar 2020 een missie naar Europa gepland. Deze missie staat bekend als de 'Europa Jupiter System Mission'. Het doel van deze missie was om het water dat zich onder het ijs bevindt te onderzoeken. Hierdoor zouden wetenschappers kunnen onderzoeken of hier buitenaards leven aanwezig is. In april 2011 had de ESA echter bekendgemaakt dat het budget van de NASA te klein is. Hierdoor zal het waarschijnlijk niet mogelijk zijn om deze raket in 2020 te lanceren. De ESA werkt daarom aan een eigen initiatief om onder andere de maan Europa te onderzoeken. Deze missie wordt de 'Jupiter icy Moon Explorer' genoemd. Naast Europa gaat het ruimtevaartuig de manen Ganymedes en Callisto onderzoeken. Deze manen bevatten ook water en er is hierdoor een kans dat zij buitenaards leven herbergen. De manen Europa en Enceladus hebben echter een grotere kans op het hebben van leven omdat het water hier direct in contact staat met een bodem van steen. Dit zorgt ervoor dat er een hoop chemische reacties kunnen plaatsvinden. Wetenschappers hopen het ruimtevaartuig in 2022 te kunnen lanceren.

The Europa Mission

De NASA heeft echter een eigen missie op het programma die de 'Europa Mission' genoemd wordt. In 2015 is bekendgemaakt dat de aanloop van deze missie van start is gegaan en dat deze raket daadwerkelijk in 2020 gelanceerd zal worden. Tijdens deze missie zal de ruimtesonde meerdere malen langs de maan vliegen om haar te kunnen observeren. Er is zelfs een mogelijkheid dat men deze missie gaat uitbreiden zodat er daadwerkelijk een landing op het hemellichaam kan plaatsvinden. Hiervoor zou een klein gedeelte van de ruimtesonde af kunnen dalen naar deze mysterieuze maan. Hierbij dient men voldoende rekening te houden met de oppervlakte van Europa. Puntige en heuvelvormige gebieden zouden zoveel mogelijk vermeden moeten worden zodat de ruimtesonde onbeschadigd kan landen. Deze ruimtesonde zou een instrument aan boord kunnen hebben om door het ijs te boren. In september 2015 heeft NASA deze mogelijkheid tijdens de 'American institute of Aeronautics and Astronautics Space 2015' conferentie publiekelijk gemaakt.

Verschillende obstakels die een missie bemoeilijken

Het lanceren van een raket behoort tot de meest cruciale momenten van een ruimtemissie. Er zijn namelijk op zo'n moment talloze technische systemen betrokken om de lancering in goede banen te leiden. Hiernaast is er een hoop personeel betrokken om eventuele mankementen op tijd op te merken zodat de missie indien nodig uitgesteld kan worden.

Reis in de ruimte

Het duurt meerdere jaren voordat een ruimtesonde in de buurt kan komen. Deze baan moet uitvoerig berekend worden om ervoor te zorgen dat de ruimtesonde op de juiste plek aankomt. Hierbij moet er rekening gehouden worden met eventuele obstakels die het ruimtevaartuig op zijn pad kan tegenkomen. Hiernaast krijgt de ruimtesonde te maken met een grote hoeveelheid straling.

Straling

Op bepaalde plekken rondom Jupiter bestaan er gebieden met extra veel straling. Deze banden van straling kunnen ervoor zorgen dat bewijs voor het bestaan van biologische moleculen vernietigd worden. Ruimtesondes hebben ook een probleem met de grote hoeveelheid straling waardoor het vrij lastig is om foto's te maken. Wanneer de instrumenten namelijk te lang worden blootgesteld aan deze straling, kunnen ze uiteindelijk kapot gaan. Ondanks deze uitdagingen zijn wetenschappers positief over de toekomstige missies. Dit komt omdat er al veel ervaring is opgedaan vanwege bijvoorbeeld de missies naar Mars.