Het zonnestelsel: Europa (maan Jupiter)

Europa behoort tot een van de vier grootste manen van de planeet Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel. De maan heeft een glad en bevroren oppervlak en wordt doorsneden door barsten en scheuren. Onderzoekers gaan er vanuit dat er zich onder het maanoppervlak een enorme oceaan bevindt. Het zou dan de grootste oceaan in ons zonnestelsel zijn. Een oceaan suggereert de mogelijkheid tot het bestaan van leven. Zou de mens in staat zijn om een kijkje te nemen onder de ijslaag van Europa?

Algemeen

Europa behoort tot de tweede van de vier Galileïsche manen, dat zijn de grootste manen van de planeet Jupiter. De Galileïsche manen zijn ontdekt in het jaar 1610 door Galileo Galilei. Europa is een gladde maan waarbij er op afstand geen enkele oneffenheid te zien is. Hij bevat geen heuvels, dalen of kraters. Ook al lijkt de maan misschien saai, er gaat waarschijnlijk een hele wereld open als we in staat zijn om onder de ijslaag te kijken. Na Mars wordt Europa beschouwd als de meest tot de verbeelding sprekende wereld in het zonnestelsel.

Basisgegevens:

• Afstand tot Jupiter: 664.000-678.000 kilometer
• Omlooptijd: 3,55 aardse dagen
• Rotatieperiode: 3,55 aardse dagen
• Middellijn: 3122 km/0,25 x aarde
• Massa: 48 triljoen ton/0,01 x aarde
• Oppervlaktetemperatuur: -223 tot -148 graden Celsius
• Samenstelling dampkring: 100% zuurstof

Onder het ijsoppervlak

In het jaar 1979 kwam de ruimtesonde Voyager 2 in het Jupiter-gebied. Er werd ontdekt dat het koude oppervlak van Europa getekend is door barsten en scheuren. Er werden gedetailleerde foto’s genomen, waarop te zien was dat het sterk lijkt op het zee-ijs in het Noordpoolgebied. Daar zijn grote ijsplaten gebroken en weer scheef aan elkaar vastgevroren. Onderzoekers denken vanwege de gelijkenis dat er onder Europa ook een oceaan schuilgaat. Tot nu toe zijn er op andere planeten geen oceanen ontdekt. Door de enorme zwaartekracht van Jupiter moet er een enorme getijdenkracht op Europa zijn, dat hoogstwaarschijnlijk het binnenste van de maan heeft doen smelten. De ruimtesonde Galileo liet zien dat het binnenste van Europa een andere rotatieperiode heeft dan de korst. Dat is nog een aanwijzing dat die korst mogelijk op een vloeibare oceaan drijft. Dat zou kunnen betekenen dat er misschien een oceaan is van wel 100 kilometer diep, de grootste oceaan binnen ons zonnestelsel. Zou er een primitieve levensvorm aanwezig zijn in die oceaan?

Leven in de duisternis

Jupiter en de Galileïsche manen worden ook wel eens gezien als een mini-zonnestelsel. De vraag of er leven bestaat onder de ijskorst van Europa houdt de mensheid al vele jaren bezig. Vroeger ging men er vanuit dat er licht en warmte nodig was om een biologische evolutie op gang te brengen. Al in 1977 bleek uit een ontdekking dat er leven op Europa mogelijk zou kunnen zijn. Er werd op de duistere oceaanbodems van de aarde mineraalrijk, heet water ontdekt dat opborrelde uit hydrothermische bronnen. Rond die bronnen waren ecosystemen ontdekt van zwaveletende bacteriën en buiswormen. Dit was het bewijs dat er leven mogelijk is in het duister, dus waarom dan niet in de oceaan van Europa? Ook al zijn de verwachtingen groot, NASA kan vanwege financiële redenen niet eerder dan in het jaar 2020 de Jupiter Europa Orbiter naar deze maan sturen. Ook zal de mens in staat moeten zijn om een gat te boren in de ijskorst en een robotonderzeeër op pad te sturen.

Buitenaards leven?

Als er in ons zonnestelsel buitenaards leven te vinden is, dan vinden we het hoogstwaarschijnlijk op Europa. Hier bevindt zich vermoedelijk een oceaan, bestaande uit vloeibaar water. De organisatie Objective Europa heeft een duidelijk doel voor ogen: de mens naar Europa sturen om onderzoek te doen naar buitenaards leven. Op dit moment is alles nog puur theoretisch. Als vanuit deze fase blijkt dat een missie naar Europa mogelijk is, zal er nagedacht worden over hoe dit vorm moet krijgen. Hierbij kan gedacht worden aan prototypes, technologische uitprobeersels en uiteindelijk een bemande lancering. Vele wetenschappers kunnen niet wachten om de mogelijkheid tot leven op Europa nader te onderzoeken.

Objective Europa

Objective Europa is een crowd-researched project. Dit houdt in dat iedereen mag meedenken. Het is een groep mensen die samenkomen en onderzoek doen naar de mogelijkheden te zoeken naar een reis en onderzoek naar Europa. Zo zijn er in deze denktank aanwezig: voormalige NASA-specialisten, ontwerpers, wetenschappers, architecten en idealisten. Voorlopig is een bemande missie naar Europa nog iets voor de toekomst, maar er wordt wel op alle mogelijke manieren gekeken naar de complexe missie. Zo zal de reis naar Europa gezien de enorme afstand wel zeker twee jaar in beslag nemen. Er moet dan veel voedsel en water voor onderweg mee en het heeft ook impact op het lichaam en geest van de astronaut. Dan nog niet te denken aan de grote straling van Jupiter waartegen zowel de machines al mens tegen beschermd moet worden.