Messing kneedlegeringen
Er zijn tientallen koper-zink (messing) legeringen. Door toevoeging van één of meerdere legeringelementen worden corrosiebestendigheid, hardheid, treksterkte, verspaanbaarheid etc. beïnvloed. Messing wordt in vele industrieën toegepast wegens zijn corrosievastheid, bewerkbaarheid, uitstekende elektrische- en thermische geleiding en soldeerbaarheid. De courante legeringen hebben we opgenomen met de aanduidingen volgens de Europese normen. De toepassingen, de chemische samenstelling en de mechanische eigenschappen zijn richtwaarden. De precieze waarden dienen per levering door de leveranciers opgegeven te worden, desgewenst met attest.
Microstructuur van gewalst en spanningsarm gegloeid kneedmessing / Bron: Strangerhahaha, Wikimedia Commons (Publiek domein)Kenmerkende eigenschappen waar koper-zink kneedlegeringen hun bestaan aan danken
- Aantrekkelijke warme kleuren
- Goed te verspanen
- Koud en warm vervormbaar
- Uitstekende warmte geleidbaarheid
- Uitstekende elektrische geleidbaarheid
- Goede corrosie weerstand
- Bestand tegen tegen biologisch (huishoud) afval
- Handhaven van mechanische en elektrische eigenschappen bij zeer lage temperaturen
Binair diagram Koper-Zink / Bron: Cdang, Wikimedia Commons (Publiek domein)Warm en koud deformatie
Koperlegeringen kunnen afhankelijk van hun chemische samenstelling zowel warm als koud gedeformeerd worden. Bij kouddeformatie neemt door z.g.n. versteviging de trekvastheid en hardheid en dus brosheid toe. Door de versteviging stijgt vooral de strekgrens zodat de ruimte tussen strekgrens en breeksterkte steeds kleiner wordt en tenslotte breuk zonder breukrek plaatsvindt. De taaiheid kan na het verharden door kouddeformatie hersteld worden door gloeien. De hardheden van de koper- zink legeringen duidde men recent nog aan met: halfhard, hard en extra hard (verenhard).De messing soorten naar hun structuur ingedeeld in twee groepen
Alfa messingDe Koper-zink legeringen met meer dan 61% koper bestaan bij kamertemperatuur uit de goed koudvervormbare alfa mengkristallen die hun vervormbaarheid hebben te danken aan de kubisch vlakken gecenterd atoomrooster (KVR rooster).
Bèta mengkristal---- Alfa mengkristalLinks kubisch ruimtelijk gecentreerd bèta rooster. Rechts kubisch vlakken gecentreerd alfa rooster / Bron: Alu, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
De legering met 54-61% koper bestaan bij kamertemperatuur uit een mengsel van alfa en bèta kristallen. Bèta kristallen hebben een kubisch ruimtelijk gecenterd rooster (KRR rooster). De bèta fase is goed warm vervormbaar maar bij kamertemperatuur wegens brosheid minder goed. De legering komt volgens het koper-zink diagram door verwarming in de bèta fase waardoor het goed warm te walsen, te smeden en te extruderen is. Koper- zink legeringen met een alfa+ bèta structuur zijn koud(alfa) en warm(bèta) te deformeren.
Bekende corrosievormen bij messing
SeizoenziekteAantasting op de korrelgrenzen veroorzaakt door achtergebleven spanningen. Bij dieptrekken te voorkomen door spanningsarm te gloeien tussen 300 en 320°C. In de negentiende eeuw voorkomend in vochtige warme seizoenen bij patroonhulzen, met soms grote gevolgen.
Pittingcorrosie
Bij koud getrokken messing buis of draad veroorzaakt door kalk- of zout(zeewater) houdend water puntvormige (ook geperforeerd) aantasting als gevolg van plaatselijke galvanische koppels door hoge materiaalspanning door sterke oppervlakkige kouddeformatie. Ook spelen verontreinigingen in het oppervlak bij koud trekken een rol.
Complexe messingsoorten
Veel toegepaste legeringselement naast koper en zink zijn: Si, Al, Sn, Pb, Fe, Mn, Ni. Deze legeringselementen hebben de volgende invloed op de eigenschappen van de complexe messingsoorten:- Aluminium verhoogt de treksterkte en de strekgrens, de corrosievastheid en oxidatieweerstand bij hogere temperatuur. Verbetert de eigenschappen van gietlegeringen, geeft een mooiere giethuid, vermindert bij het gieten de verdamping van zink door de vorming van AL2O3 huid.
- Mangaan verhoogt trekvastheid, strekgrens en taaiheid en wordt gebruikt als desoxidatie element bij het smelten van koper-zink legeringen.
- IJzer verhoogt treksterkte, strekgrens en taaiheid en wordt, in combinatie met andere elementen, vooral toegevoegd om de duktiliteit te verbeteren.
- Tin verhoogt trekvastheid, strekgrens en de corrosieweerstand.
- Lood is onoplosbaar in koper en vormt bij een loodgehalte vanaf 0,1 % als lood bolletjes een aparte fase waardoor de bewerkbaarheid verbetert en wordt toegepast voor automatenmessing. Vanaf 0,5% Pb daalt de sterkte van de legering.
- Zilver wordt toegepast in zilversoldeer waardoor smeltpunt van de legering verlaagd wordt.
De hardheid van koper-zink legeringen
Bij het produceren van koper-zink legeringen past men verschillende productiemethoden toe, zoals harden door versteviging tijdens koudbewerken, harden door warmtebehandeling, spanningsarm of zachtgloeien. Op deze wijze realiseert men messing met verschillende mechanische eigenschappen bij dezelfde chemische samenstelling.Aanduiding van de messing kneedlegeringen
Aanduiding op basis van chemische samenstellingVoorbeeld: CuZn38Pb4. Het koper symbool Cu wordt gevolgd door chemische symbolen van de legeringselementen. Het symbool voor het legeringselement wordt gevolgd door een getal dat de legeringspercentage geeft. De legeringselementen zijn geplaatst in volgorde van aflopend percentage.
Aanduiding van de koper zink kneedlegeringen op basis van een nummer
CW500L - 599L staat voor koper- Zink legeringen
CW600N - 699N staat voor koper - Zink - lood legering
CW700R - 799R staat voor Koper - Zink complexe legering
De legeringsaanduiding op basis van een nummer bestaat uit zes tekens.
- Eerste teken is de letter C (Copper) die staat voor koper.
- Tweede teken de letter W (wrought) staat voor kneedlegering.
- Het drie cijferige getal staat voor een bepaalde legering.
- Zesde teken is een letter die staat voor de legeringsgroep
Bij eisen m.b.t. hardheid en treksterkte kan achter of naast de benaming staan HXXX of RXXX.
- In HXXX is XXX de minimale hardheid in Brinell (HB) of in Vickers (HV).
- In RXXX is XXX de minimale treksterkte in N/mm².
Materiaalkeuze
De messing legeringen overlappen elkaar wat corrosievastheid, koud en warm vervormbaarheid en verspaanbaarheid betreft. De onderlinge verschillen in chemische samenstelling, mechanische eigenschappen en fysische grootheden zijn soms klein. Echter als het om grote aantallen producten gaat is een kleine verbetering van bijvoorbeeld de verspaanbaarheid van grote invloed op de kostprijs van het product. Vaak gaat het om meerdere soorten bewerkingen per product en is men gebaat bij de juiste verhouding tussen de gebruikerseigenschappen.Indeling van de bases koper- zink kneedlegeringen van de CW500L serie
| Groep | Gebruikseigenschappen |
|---|---|
| CuZn5- CW500L, CuZn10- CW501L, CuZn15, CW502L, CuZn20, CW503L | Zeer goed vervormbaar, elektrotechnische componenten, flexibele buizen hulzen, fraaie kleuren voor sieraden, emailleren goed |
| CuZn28 - CW504L, CuZn30- CW505L, CuZn33- CW506L | Zeer goed koud te vervormen, dieptreken uitstekend, goed koud te smeden. |
| CuZn36 - CW507L, CuZn37- CW508L, CuZn40- CW509L | Standaard legeringen voor dieptrekken, forceren, schroefdraad rollen, buigen, solderen prima |
Gebruikseigenschappen (plaat) van de koper-zink kneedlegeringen van de CW500L serie
| Aanduiding EN | USA | Nummer | Structuur | Soort legering | Gebruikseigenschappen |
|---|---|---|---|---|---|
| CuZn5-CW500L | C21000 | 2.0220 | alfa | Kneed | Warmvervorming redelijk, koud vervorming goed, verspanen slecht, zacht- en hardsolderen zeer goed, autogeen lassen goed, vlambooghandlassen slecht, mig lassen redelijk, weerstandlassen goed, mechanisch polijsten zeer goed, elektro- chemisch polijsten goed, galvaniseren zeer goed, badvertinnen zeer goed, Toepassing o.a. onderdelen voor elektrotechniek, kunstnijverheid, emailleren, stootdempers. |
| CuZn10-CW501L | C22000 | 2.0230 | alfa | kneed | Warmvervorming redelijk. Koudvervorming goed. Verspanen slecht. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen zeer goed. Autogeen lassen goed. Vlambooglassen slecht. Miglassen redelijk. Weerstandlassen goed. Mechanisch polijsten zeer goed. Electro-chemisch polijsten zeer goed. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. |
| CuZn15-CW502L | C23000 | 2.0240 | alfa | Kneed | Warmvervorming redelijk. Koud vervormen goed. Verspanen redelijk. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen zeer goed. Autogeen lassen goed. Vlambooghandlassen slecht. Miglassen redelijk. Weerstandlassen goed. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten goed. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Toepassing o.a. bijzonder geschikt voor persen, hameren, prenten en stampen van onderdelen voor elektrotechniek, kunstnijverheid, leidingen, manometers, kokers voor veereenheden. |
| CuZn20-CW503L | C24000 | 2.0250 | alfa | Kneed | Warmvervorming redelijk. Koud vervormen goed. Verspanen redelijk. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen zeer goed. Autogeen lassen goed. Vlambooglassen slecht. Mig-lassen redelijk. Weerstandlassen goed. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten goed. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Bijzonder geschikt voor persen, hameren, prenten en stampen van onderdelen voor elektrotechniek, kunstnijverheid, leidingen, manometers, kokers voor veereenheden. Zwakke neiging tot spanningscorrosie dus spanningsarm gloeien. |
| CuZn25-CW504L | --- | --- | alfa | Kneed | Warmvervormen goed. Koudvervormen zeer goed. Verspanen redelijk. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen zeer goed. Autogeen lassen goed. Vlambooglassen slecht. Mig lassen redelijk. Weerstandlassen goed. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten goed. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Toepassingsvoorbeelden: Persen, klinken, buigen, muziek instrumenten, alle soorten diepgetrokken onderdelen, bladveren, veer onderdelen voor plug-in connectors. |
| CuZn30-CW505L | C26000 | 20265 | alfa | Kneed | Warmvervormen goed. Koudvervormen zeer goed. Verspanen redelijk. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen zeer goed. Autogeen lassen goed. Vlambooglassen slecht. Mig lassen redelijk. Weerstandlassen goed. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten goed. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Toegepast voor extreem dieptrekken en koud bewerken. |
| CuZn33-CW506L | C26800 | --- | alfa | Kneed | Warmvervormen goed. Koudvervormen zeer goed. Verspanen redelijk. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen zeer goed. Autogeenlassen goed. Vlambooglassen slecht. Wig lassen goed. Mig lassen redelijk. Weerstandlassen goed. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten goed. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Toepassingsvoorbeelden. Onderdelen voor de electrotechnische industrie, sieraden, diepgerokken en gestanste onderdelen. |
| CuZn36-/CW507L | C27200 | 2.0335 | alfa | Kneed | Warmvervormen goed. Koudvervormen zeer goed. Verspanen redelijk. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen goed. Autogeen lassen goed. Vlambooglassen slecht. Wig lassen redelijk. Mig lassen redelijk. Weerstandlassen goed. Mechanisch polijsten zeer goed. Electro-chemisch polijsten goed. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Toepassings voorbeelden: vervaardiging van buizen, profielen, diepgetrokken onderdelen. |
| CuZn37-CW508L | C27400 | 2.0321 | alfa | Kneed | Warmvervormen goed. Koudvervormen zeer goed. Verspanen redelijk. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen goed. Autogeen lassen goed. Vlambooglassen slecht. Wiglassen redelijk. Mig lassen redelijk. Weerstandlassen goed. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten goed. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Toepassingsvoorbeelden: Walsen, draadrollen, reliefdrukken en buigen. Buizen, profielen en diepgetrokken onderdelen. Veel gebruikte legering voor koud dieptrekken en koud persen. |
| CuZn40-CW509L | C28000 | 2.0360 | alfa+beta | Kneed | Warmvervormen zeer goed (625°C-800°C). Koudvervormen redelijke. Verspanen redelijk (40% van de draaikwaliteit CuZn35.5Pb3). Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen goed.Autogeen lassen goed. Vlambooglassen slecht. Wig lassen redelijk. Mig lassen redelijk. Weerstanlassen goed. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten redelijk. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Toepassingsvoorbeelden:Fittings, sloten, condensors, fittings voor druktanks, stampwerk, niet geschikt voor dieptrekken. |
| CuZn42-CW510L | --- | --- | alfa+beta | kneed | Goed warmvervormbaar. Redelijke verspaanbaarheid. Geschikt voor voor de gasindustrie wegens minimale risico van vonkvorming. |
Richtwaarden (plaat) voor de chemische samenstelling van de koper-zink kneedlegeringen van de serie CW500L
| Messing | Cu% | Al% max | Pb% max | Ni% max | Sn% max | Fe% max | Zn% | Andere % totaal max |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CuZn5-CW500L | 94-96 | 0,02 | 0,05 | 0,3 | 0,1 | 0,05 | rest | 0.1 |
| CuZn10-CW501L | 89-91 | 0,02 | 0,05 | 0,3 | 0,1 | 0,05 | rest | 0,1 |
| CuZn15-CW502L | 84-86 | 0,02 | 0,05 | 0,3 | 0,1 | 0,05 | rest | 0,1 |
| CuZn20- CW503L | 79-81 | 0,02 | 0,05 | 0,3 | 0,1 | 0,05 | rest | 0,1 |
| CuZn25-CW504L | 71-73 | 0,02 | 0,05 | 0,3 | 0,1 | 0,05 | rest | 0,1 |
| CuZn30-CW505L | 69-71 | 0,02 | 0,05 | 0,3 | 0,1 | 0,05 | rest | 0,1 |
| CuZn33-CW506L | 66-68 | 0,02 | 0,05 | 0,3 | 0,1 | 0,05 | rest | 0,1 |
| CuZn36-CW507L | 63,5-65,5 | 0,02 | 0,05 | 0,3 | 0,1 | 0,05 | rest | 0,1 |
| CuZn37-CW508L | 62-64 | 0,05 | 0,1 | 0,1 | -- | 0,1-0,3 | rest | 0,1 |
| CuZn40-CW509L | 59,5-61,5 | 0,05 | 0,2 | 0,3 | -- | 0,2-0,3 | rest | 0,2 |
| CuZn42-CW510L | 57-59 | 0,05 | 0,2 | 0,02 | 0,3 | 0,3 | rest | 0,2 |
Richtwaarden voor mechanische eigenschappen (plaat) van de koper-zink kneedlegeringen van de serie CW500L
| Messing | Toestand | Treksterkte N/mm2 | 0,2%strekgrens N/mm2 | rek% (A50mm) | Hardheid HV |
|---|---|---|---|---|---|
| CW502L | R260H055 | 260-310 | ca 170 | 36-45 | 55-85 |
| CW502L | R300H085 | 300-370 | Ca 150 | 16-25 | 85-115 |
| CW502L | R350H105 | 350-420 | ca 250 | 4-12 | 105-135 |
| Messing | Toestand | Treksterkte | 0,2%strekgrens | rek% (A50mm) | Hardheid HV |
| CW505L | R270H055 | 270-350 | ca 160 | 40-50 | 55-90 |
| CW505L | R350H095 | 350-430 | ca 170 | 21-33 | 95-125 |
| CW505L | R410-H120 | 410-490 | ca 260 | 9-15 | 120-155 |
| Messing | Toestand | Treksterkte | 0,2%strekgrens | rek% (A50mm) | Hardheid HV |
| CW508L | R300H055 | 300-370 | ca180 | 38-48 | 55-95 |
| CW508L | R350H095 | 350-440 | ca 170 | 19-28 | 95-125 |
| CW508L | R410H120 | 410-490 | ca 300 | 8-12 | 120-155 |
| CW508L | R480H150 | 480-560 | ca 430 | 3 | 150-180 |
| CW508L | R550H170 | >550 | ca 500 | --- | >170 |
| Messing | Toestand | Treksterkte | 0,2%strekgrens | rek% (A50mm) | Hardheid HV |
| CW509L | R340H085 | 340-420 | <240 | 33-43 | 85-115 |
| CW509L | R400H110 | 400-480 | >240 | 15-25 | 110-140 |
| CW509L | R470H140 | >470 | >290 | 6-12 | >140 |
Koper-zink-lood legeringsgroepen globale indeling naar geschiktheid voor een bewerking
Massa draaiwerk (automaten messing) / Bron: Arthurrh, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)CuZn36Pb3 CW603N
CuZn38Pb4 CW609N
CuZn39Pb0,5 CW610N
CuZn39Pb1 CW611N
CuZn39Pb3 CW614N
CuZn40Pb2 CW617N
Legeringen met nadruk op verspanen en warmpersen
CuZn39Pb2 CW612N
CuZn40Pb1Al CW616N
CuZn40Pb2 CW617N
Legering met lichte nadruk op verspanen en kouddeformatie
CuZn35Pb1 CW600N
CuZn35Pb2 CW601N
CuZn37Pb2 CW606N
CuZn38Pb1 CW607N
CuZn38Pb2 CW608N
Legering met nadruk op weerstand tegen ontzinking
CuZn36Pb2As CW602N
Legeringen met nadruk op hogere mechanische eisen
CuZn31Si1-CW708R
CuZn35Ni3Mn2AlPb- CW710R
CuZn37Mn3Al2PbSi- CW713R
(CuZn37Mn2Al1FePb)
(CuZn36Mn3Al2SiPb)
(CuZn36Mn3Al2Si)
Speciale legeringen
CuZn40Pb2Al- CW618N
CuZn41Pb1Al- CW620N
CuZn40Mn2Fe1- CW723R
CuZn40Mn1Pb1- CW720R
Gebruikseigenschappen van Koper-zink-lood kneedlegeringen (staf, buis, draad) van de serie CW600N
| Aanduiding EN | USA | Nummer | Gebruiks eigenschappen |
|---|---|---|---|
| CuZn35Pb1- CW600N | C34000 | 2.0331 | Warmvervormen goed. Koudvervormen goed (Uitstekent koud te profieleren). Verspanen zeer goed. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen redelijk. Autogeen lassen slecht. Vlambooglassen slecht. Mig lassen slecht. Weerstandlassen redelijk. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten slecht. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed.Goede corrosieweerstand. waterbestendig en bestand tegen veel organische vloeistoffen. Toepassing o.a. voor schroeven en bouten en voor onderdelen voor de fijnmechanische industrie. Meest toegepaste messing als de nadruk op verspanen ligt. |
| CuZn35Pb2- CW601N | C34200 | --- | Warmvervormen goed. Koudvervormen goed.(Zachtgloeien 450-650oC. Spanningsarm gloeien 200-300oC. Verspanen zeer goed (80% van automaten messing CuZnPb3). Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen redelijk. Autogeen lassen slecht. vlambooghandlassen slecht. Mig lassen slecht. Weerstand lassen redelijk. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten slecht. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Veel toegepast voor onderdelen die naast verspaning ook koud bewerkt worden. |
| CuZn36Pb2As-CW602N | --- | --- | Goede corrosievastheid. Goede sterkte en taaiheid. Redelijk verspaanbaar (75% van automatenkwaliteit). Goed warm en koud te vervormen. Goede weerstand tegen ontzinking Toepassing o.a.voor water fittings (ook in zwak zure of alkalische vloeistoffen). |
| CuZn36Pb3- CW603N | C35600 | 2.0375 | Warmvervormen goed. Koudvervormen goed. Verspanen zeer goed. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen redelijk. Autogeen lassen slecht. Vlambooghandlassen slecht. Miglassen slecht. Weerstandlassen redelijk. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektrochemisch polijsten slecht. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Toepassing o.a. moeren, bouten, schroeven, bussen, lagers, pennen, ringen. |
| CuZn37Pb2- CW604N | C33500 | 2.0332 | Uitstekend koud te bewerken. Redelijk verspaanbaar. Geschikt voor onderdelen die koud bewerkt worden en minder verspaand. Bestand tegen gangbare organische stoffen. Spanningen laag houden i.v.m. scheuren door spanningscorrosie. |
| CuZn37Pb1- CW605N | C35000 | --- | Toepassingsvoorbeeld: Elektronische contacten en connectoren wegens gunstige combinatie van bewerkbaarheid en koudvervormbaarheid. Warmtewisselaars en cilinders. |
| CuZn37Pb2-CW606N | C35300 | --- | Buisvormige componenten. Onderdelen beperkt vervormd. Mechanisch gegraveerwerk. Goed verspaanbaar met verbeterd koud taaiheid. Geschikt voor koudvervorming en klinken) |
| CuZn38Pb1- CW607 | C35000 | --- | Combineert goede koudbewerking met goede verspaanbaarheid. Bestand tegen aantasting door organische stoffen. Materiaal spanning laag houden vooral in warm zuur water en in ammoniak omgeving in verband met spanningscorrosie. |
| CuZn38Pb2 - CW608N | C37700 | 2.0371 | Warmvervormen zeer goed. Koudvervormen redelijk. Zeer goed verspaanbaar (90% van messing automatenkwaliteit). Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen redelijk. Autogeen lassen slecht. Vlambooghandlassen slecht. Mig lassen slecht. Weerstandlassen redelijk. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten slecht. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. |
| CuZn38Pb4 - CW609N | --- | --- | Uitstekende verspaanbaarheid. Slecht koud vervormbaar. (Voor de hoogste eisen m.b.t. de verspaning moeten de legeringen CuZn39Pb3 en CuZn38Pb4 worden gebruikt. De 3% lood legering heeft een betere koudevervormbaarheid dan de 4% lood legering en kan worden gekartelde. |
| CuZn39Pb0,5- CW610N | C36500 | 2.0372 | Goed te verspanen. Geschikt voor het koud bewerken. Zeer geschikt voor koud buigen. Goede compromis tussen geschiktheid voor smeden, schroefdraadsnijden en koudvervormen. |
| CuZn39Pb1- CW611N | --- | --- | Goed te verspanen. Koud bewerken goed |
| CuZn39Pb2 - CW612N | C37700 | 2.0380 | Zeer goed warmvervormbaar (650-800oC), koudbewerking beperkt tot 25% vervorming tussen de gloeiprocessen. Verspanen zeer goed. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen redelijk. Autogeen lassen slecht. Vlambooghandlassen slecht. Mig lassen slecht. Weerstandlassen redelijk. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten slecht. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. Zachtgloeien 450-600oC. Spanningsarmgloeien 200-350oC. |
| CuZn39Pb3 - CW614N | --- | 2.0401 | Warmvervormen zeer goed. Koudvervormen slecht (het metaal kan worden gekarteld). Verspanen zeer goed.(legering voor verspaning op automaten) Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen redelijk. Autogeenlassen slecht. Vlambooghandlassen slecht. Mig lassen slecht. Weerstandlassen redelijk. Mechanisch polijsten zeer goed. Electro-chemisch polijsten slecht. Gavaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. |
| CuZn40Pb2 - CW617N | C37700 | 2.0402 | Warmvervormen zeer goed. Koudvervormen slecht. Verspanen zeer goed. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen redelijk. Autogeenlassen slecht. Vlambooghandlassen slecht. Mig lassen slecht. Weerstandlassen redelijk. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten slecht. Gavaniseren goed. Badvertinnen zeer goed.Vaak gebruikt voor warm persen). |
| CuZn43Pb2- CW623N | --- | 2.0410 | Warmvervormen zeer goed. Koudvervormen slecht. Verspanen zeer goed. Zachtsolderen zeer goed. Hardsolderen redelijk. Autogeenlassen slecht. Vlambooghandlassen slecht. Mig lassen slecht. Weerstandlassen redelijk. Mechanisch polijsten zeer goed. Elektro-chemisch polijsten slecht. Galvaniseren zeer goed. Badvertinnen zeer goed. |
Richtwaarden chemische samenstelling van de koper-zink-lood kneedlegeringen (staf,buis,draad) van de serie CW600N
| Messing | Cu% | Al% max | Pb% | Ni% max | Sn% max | Fe% max | Zn% | Andere% totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CuZn35Pb1 CW600 | 62/64 | 0,05 | 0,8-1,6 | 0.3 | 0,1 | 0,1 | rest | 0,1 |
| CuZn35Pb2 CW601N | 62/63,5 | 0,05 | 1,6-2,5 | 0,3 | 0,1 | 0,1 | rest | 0,1 |
| CuZn36Pb3 CW603N | 60/62 | 0,05 | 2,5/3,5 | 0,3 | 0,2 | 0,3 | rest | 0,2 |
| CuZn37Pb2 CW606N | 61/62 | 0,05 | 1,6/2,5 | 0,3 | 0,2 | 0,2 | rest | 0,2 |
| CuZn38Pb1 CW607N | 60/61 | 0,05 | 0,8/1,6 | 0,3 | 0,2 | 0,2 | rest | 0,2 |
| CuZn38Pb2 CW608N | 60/61 | 0,05 | 1,6-2,5 | 0,3 | 0,2 | 0,2 | rest | 0,2 |
| CuZn38Pb4 CW609N | 57/59 | 0,05 | 3,5/4,2 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | rest | 0,2 |
| CuZn39Pb0,5 CW610N | 59/60,5 | 0,05 | 0,2/0,8 | 0,3 | 0,2 | 0,2 | rest | 0,2 |
| CuZn39Pb1 CW611N | 59/60 | 0,05 | 0,8/1,6 | 0,3 | 0,2 | 0,2 | rest | 0,2 |
| CuZn39Pb2 CW612N | 59/60 | 0,05 | 1,6/2,5 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | rest | 0,2 |
| CuZn39Pb3 CW614N | 57/59 | 0,05 | 2,5/3,5 | 0,03 | 0,3 | 0,3 | rest | 0,2 |
| CuZn40Pb2 CW617N | 57/59 | 0,05 | 1,6/3,0 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | rest | 0,2 |
| CuZn41Pb1 CW620N | 57/59 | 0,05 | 0,8/1,6 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | rest | 0,2 |
| CuZn43Pb2 CW623N | 55/57 | 0,05 | 1,6/3 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | rest | 0,2 |
Richtwaarden voor de mechanische eigenschappen van de koper-zink-lood legering (staf, buis,draad) van de serie CW600
| ----- | Toestand | Treksterkte N/mm2 | 0,2 Strekgrens N/mm2 | Rek % Lo=50 | Hardheid HV |
|---|---|---|---|---|---|
| CuZn35Pb1 CW600N | R290(H060) R370(H110) R440(H140) | 290-370 370-440 440-540 | 200 max. 200min. 370min. | 40 19 5 | 60-110 110-140 140-170 |
| CW601N | R370 R440 | 370 440 | 180-250 340 | 25-30 14 | --- |
| CW603N | R360 R400 | 360 400 | 180 250 | 20 12 | 90 120 |
| CW606N | R290 R440 | 290 440 | 200 370 | 50 12 | 60-110 140-170 |
| CW607N | R380 R410 | 380 410 | 160 250 | 20 15 | 90 120 |
| CW608N | R340 R400 | 340-420 400-480 | 240 200 | 43 23 | 75-100 110-140 |
| CW609N | R380 R430 | 380 430 | 160 250 | 18 10 | 90 120 |
| CW610N | R340 R400 | 340-420 400-480 | 240 200 | 43 23 | 75-110 110-140 |
| CW611N | R380 R410 | 380 410 | 160 250 | 20 15 | 90 120 |
| CW612N | R360 R490 | 360 490 | 270 420 | 40 9 | 90-120 150-180 |
| CW614N | R380 R430 | 380 430 | 160 250 | 18 10 | 90 120 |
| CW617N | R380 R430 | 380 430 | 160 250 | 18 10 | 90 120 |
| CW620N | --- | Ca 545 | ca 230 | ca 25 | 135 HB |
| CW623N | R480H130 R430H110 | 480 430 | 330 200 | 5 15 | 130HB 110 HB |
Richtwaarden physische eigenschappen van de koper-zink-lood legeringen van de CW600N serie
| Eigenschap | Smeltpunt °C | Soortelijk gewicht g/cm3 | Specifieke warmte | Warmte geleiding W/moK | Uitzettings coefficient 10-6/K | Elektrische geleiding MS/m | Electrische weerstand Ohm.mm2/m | Elasticiteits modules KN/mm2 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CW600N | 910 | 8,43 | 377 | 117 | 20,7 | 26%IACS | 0,066 | 106 |
| CW601N | --- | 8,46 | --- | 116 | 20,4 | 14,7 (25%IACS) | --- | 105 |
| CW603N | --- | 8,5 | --- | 100 | 20,6 | 13 (22%IACS) | --- | 102 |
| CW606N | 885 | 8,45 | --- | 105 | 20,4 | 14,6 (25% IACS) | --- | 105 |
| CW607N | 885-900 | 8,4 | --- | 120 | 21 | --- | 64 | 98 |
| CW608N | --- | 8,44 | --- | 109 | 20,4 | 14 (24%IACS) | --- | 102 |
| CW609N | 885-900 | 8,4 | [/TD][TD]--- | 113 | 20,9 | 26%IACS | 98 | |
| CW610N | 885-900 | 8,4 | --- | 120 | 21 | --- | 0,064 | 98 |
| CW611N | 920 | 8,41 | --- | 121 | 20,9 | 26%IACS | --- | 97 |
| CW612N | --- | 8,43 | --- | 109 | 21,1 | 14 (24,1%IACS) | --- | 96 |
| CW614N | --- | 8,46 | --- | 113 | 21,4 | 14,6 (25%IACS) | --- | 96 |
| CW617N | --- | 8,43 | --- | 113 | 21,1 | 14,9 (25%IACS) | --- | 96 |
Gebruikseigenschappen van Komplexe koper-zink kneedlegeringen van de serie CW 700R
| Aanduiding | USA | Nummer | Gebruikseigenschappen |
|---|---|---|---|
| CuZn28Sn1As - CW706R | -- | 2.0470 | Goed koudvervormbaar. Goed corrosiebestendig. Bestand tegen huishoudafvalwater. Bestand tegen ontzinking. Grotere corrosieweerstand in zeewater. In spanningsarme toestand ongevoelig voor spanningscorrosie en spanningsscheuren. Toepassing o.a. Pijpen en platen voor condensors en warmtewisselaars, jachtbeslag, scheepsbeslag en zeewaterleidingen. |
| CuZn30As0,04 - CW707R | --- | --- | Goed koudvervormbaar d.m.v. dieptrekken, persen, klinken, buigen. Goed soldeerbaar. Toepassing o.a diepgetrokken onderdelen, instrumenten, allerlei soorten hulzen, veer elementen. |
| CuZn31Si1- CW708R | --- | 2.0490 | Verspaanbaarheid redelijk (40% van automatenmessing. Autogeenlassen redelijk, vlambooghandlassen redelijk. WIG-lassen goed. MIG-lassen goed. Weerstandlassen goed. Zachtsolderen slecht. Hardsolderen slecht. Mechanisch polijsten goed. Elektrolytisch-chemisch polijsten slecht. Galvaniseren redelijk. Badvertinnen slecht. Koud vervormen redelijk (vervormingsgraad tussen het gloeien max. 15 %) Warmvervorming zeer goed (600 bis 700 °C). Zachtgloeien 500 bis 650 °C. Spanningarm gloeien 350 bis 450 °C. Toepassingen o.a. Lagermateriaal voor lagerbussen, glij-elementen, konstruktiedelen voor maschines en automobielen, klepgeleiders, onderdelen voor versnellingsbak, Zuigerringen, zuigerveren, condensor- en oliekoelleidingen, gesmede onderdelen, warm geperste onderdelen, leuning- en raamprofielen, bevestigingsmateriaal |
| CuZn35Ni3Mn2AlPb-CW710R | -- | -- | Constructiemateriaal, goed warmvervormbaar, middelmatig tot hoge trekvastheid, redelijk zeewaterbestendig, verspanen redelijk. Toepassing o.a. apparatenbouw, scheepsbouw. |
| CuZn36Pb2Sn1- CW711R | --- | --- | Warmvervormen goed, koudvervormen slecht, verspanen goed(70% van automatenmessing), slijtvast, hoge vermoeidheidsgrens, weerstand tegen spanningsscheuren en vreten. toepassing o.a.: bevestigingsmiddelen, kleppen, schroeven, gedraaide en gefreesde onderdelen, scheeps- en jachtbeslag |
| CuZn36Sn1Pb -CW712R | --- | --- | Goede weerstand tegen corrosie in zeewater. Uitstekend warm vervormbaarheid.(werktemperatuur 650-750 ° C). wegens behoud van eigenschappen bij zeer lage temperaturen.Uitstekend koudvervormen, verspaanbaarheid redelijk (40 % van automatenmessing). Zachtgloeien 450-600 ° C. Spanningsarmgloeien 225-325 ° C. Solderen goed. Autogeen lassen goed, vlambooghandlassen redelijk, weerstandlassen redelijk. Toepassing o.a. onderdelen voor de scheepsvaart, warmtewisselaars, bouten, moeren, klinknagels, scheepsbeslag en bevestigingsmaterialen voor licht corrosieve millieu. |
| CuZn37Al2Mn3PbSi -CW713R | C67420 | 2.0550 | Autogeenlassen redelijk, vlambooghandlassen redelijk, WIG-lassen goed, MIG-lassen goed, weerstandlassen goed, zachtsolderen slecht, hardsolderen slecht, Mechanisch polijsten zeer goed, elektro-chemisch polijsten slecht, galvaniseren redelijk, badvertinnen slecht, koud vervormen redelijk (koudvervorming tussen het gloeien max. 15 %), warmvervormen zeer goed (600 - 700 °C), zachtgloeien (500 - 650 °C). Spanningsarm gloeien (350 - 450 °C), verspanen redelijk, goed bestand tegen atmosferische corrosie, grote slijtweerstand, goede glijeigenschappen, weerstand tegen weersinvloeden, grote weerstand tegen ontzinking, bestand tegen licht agressief water, gassen en olie. Toepassings voorbeelden: Hulzen, schuifregelaars, onderdelen voor machines en voertuigen, klepgeleiders.0nderdelen van tandwielkasten, zuigerveren, condensor koelleidingen, gesmede onderdelen, gereedschap, warmgeperste onderdelen, profielen voor leuningen en ramen, bevestigingsmaterialen |
| CuZn37Pb1Sn1- CW714R | --- | --- | Legering waaraan tin en lood is toegevoegd. Tin voor verbetering corrosievastheid en weerstand tegen zeewater aantasting en andere lichte corrosieve stoffen. Lood voor betere goede verspaanbaarheid. Warmvervormen goed. |
| CW717R | --- | --- | Gemiddelde sterkte. Goed warm vervormbaar. Zeewaterbestendig. Toepassing o.a. apparatenbouw, pijpenplaten voor condensors en warmtewisselaars, boot- en jachtbeslag, schroefassen. |
| CuZn39Mn1AlPbSi -CW718R | --- | --- | Constructiemetaal met gemiddelde sterkte en hogere taaiheid. Goed bestand tegen weersinvloeden. Goed voor glijdende onderdelen, silicium en mangaan geven goede slijtage weerstand. Toepassing o.a.tandwielkast onderdelen, condensorpijpen, pijpplaten en andere onderdelen voor warmtewisselaars en onderdelen voor olieraffinaderijen en elektriciteitscentrales. |
| CuZn39Sn1- CW719R | C46400 | --- | Grote sterkte, corrosiebestendig, gebruikt in maritieme industrie wegens sterkte en corrosieweerstand. Toevoeging van tin verbetert weerstand tegen corrosie en tegen ontzinking in zout water. Goed te solderen. Toepassing o.a. scheepsbeslag, precisie-apparatuur aan boord, schroefas, vliegtuigonderdelen, warmte-wisselaars, raket onderdelen, sanitair kraanwerk, elektrische uitrusting, sierbouwbeslag |
| CuZn40Mn1Pb1 -CW720R | --- | --- | Warmvervormen goed, koudvervormen slecht, verspanen goed, zachtsolderen zeer goed, hardsloderen redelijk, autogeen lassen slecht, vlambooghandlassen slecht, wig lassen slecht, mig lassen slecht, weerstand lassen redelijk, mechanisch polijsten zeer goed, elektrochemisch polijsten slecht, galvaniseren slecht, dompel vertinnen redelijk, medium streksterkte, goede glijeigenschappen met weerstand tegen vastlopen, toepassing o.a. warmgeperste producten, kleppen, kogellager kooien. |
| CuZn40Mn1Pb1AlFeSn- CW721R | --- | --- | Warm vervormen goed, goed smeedbaar, hoge sterkte, zeer goede glij-eigenschappen, goede weerstand tegen weersinvloeden. Koud vervormen beperkt. Verspanen slecht (30% van automatenmessing). Autogeen lassen redelijk.Solderen goed. Vlambooghandlassen redelijk. Weerstandlassen goed. Toepassingvoorbeelden: zwaarder belaste onderdelen in de architektuur, bouw onderdelen voor hoge druk, bijv. ondersteuningen voor ondergrondse mijnbouw, kleppen en klepstelen, fittingen, scheepvaart onderdelen. |
| CuZn40Mn1Pb1FeSn- CW722R | --- | --- | Gaskleppen en fittingen. Bevestigingsmaterialen. Versnellingen. Zware elektrische aansluitingen. Transmissie componenten. Jachtbeslag. Veiligheidgereedschap (vonkvrij) Siersmeedwerk. |
| CuZn40Mn2Fe1-CW723R | --- | --- | Warmvervormen goed, gemiddelde mechanische eigenschappen. Goed zacht- en hardsoldeerbaar. Gemiddelde sterkte. Verspaanbaarheid redelijk. Weersbestendig. Toepassing in apparatenbouw, architektuur, Kunstsmeedwerk.Hydraulische en elektrotechnische industrie. Produkten warmgeperst in matrijzen |
Richtwaarden voor de chemische samenstelling van koper-zink legeringen van de komplexe CW700 serie
| Messing | Cu | Al | Pb | Ni | Mn | Si | Mg | Sn | Fe | Zn | andere totaal % |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CuZn31Si1 CW708R | 66 70 | --- | 0,8m | 0,5m | --- | 0,7 -1,3 | --- | --- | 0,4m | rest | 0,5 |
| CuZn35Ni3Mn2AlPb CW710R | 58 60 | 0,3 1,3 | 0,2 0,8 | 2 3 | 1,5 2,5 | 0,1m | --- | 0,5m | 0,5m | rest | 0,3 |
| CuZn36Pb2Sn1 CW711R | 59,5 61,5 | --- | 1,3 2,2 | 0,3m | --- | --- | --- | 0,5 1,0 | 0,1m | rest | 0,2 |
| CuZn36CSn1Pb CW712R | 61-63 | --- | 0,2-0,6 | 0,2m | --- | --- | --- | 1-1,5 | 0,1m | rest | 0,2 |
| CuZn37Al2PbSi CW713R | 57 59 | 1,3 2,3 | 0,2 0,8 | 1,0m | 1,5 3,0 | 0,3 1,3 | --- | --- | --- | rest | 0,3 |
| CuZn37Pb1Sn1 CW714R | 59 61 | --- | 0,4 1,0 | 0,3m | --- | --- | --- | 0,5 1,0 | 0,1m | rest | 0,2 |
| CuZn39Mn1AlPbSi CW718R | 57-59 | 0,3-1,3 | 0,2-0,8 | 0,5m | 0,8-1,8 | 0,2-0,8 | --- | 0,5m | 0,5m | rest | 0,3 |
| CuZn39Sn1 CW719R | 59-61 | --- | 0,2m | 0,2m | --- | --- | --- | 0,5-1,0 | 0,1m | rest | 0,2 |
| CuZn40Mn1Pb1 CW720R | 57-59 | 0,2m | 1-2 | 0,6m | 0,5-1,5 | 0,1m | --- | 0,3m | 0,3 | rest | 0,3 |
| CuZn40Mn1Pb1AlFeSn CW721R | 57-59 | 0,3-1,3 | 0,8-1,6 | 0,3m | 0,8-1,8 | --- | --- | 0,2-1,0 | 0,2-1,2 | rest | 0,3 |
| CuZn40Mn1Pb1FeSn CW722R | 56,5 58,5 | 0,1m | 0,8 1,6 | 0,3m | 0,8 1,8 | --- | --- | 0,2 1,0 | 0,2 1,2 | rest | 0,3 |
| CuZn40Mn2Fe1 CW723R | 56,5 58,5 | 0,1m | 0,5m | 0,6m | 1 2 | 0,1m | --- | 0,3m | 0,5 1,5 | rest | 0,1 |
Richtwaarden voor de mechanische eigenschappen van de komplexe koper-zink legeringen van de CW700R serie
| Messin | Toestand | Treksterkte N/mm2 | 0,2%Strekgrens N/mm2 | Rek A50mm % | Hardheid HB |
|---|---|---|---|---|---|
| CuZn31Si1- CW708R | R460 R530- | 460- 530 | 250- 330- | 22 12 | 115-145 140min- |
| CuZn35Ni3Mn2AlPb- CW710R | R490 R550 | 490 550 | 300 400 | 20 10 | 120-150 min 150 |
| CuZn36Pb2Sn1-CW711R | R370 R410 | 370 410 | 220 250 | 22 18 | 110 125 |
| CuZn36C?Sn1Pb-CW712R | R340 R460 | 340 460 | 170 340 | 30 12 | 80-120 min 120 |
| CuZn37Al2PbSi - CW713R | R540 R570 | 540 570 | 280-300 | 15 12 | 150 150 |
| CuZn37Pb1Sn1-CW714R | R370 R410 | 370 410 | 220-250 | 22 18 | 110 125 |
| CuZn39Mn1AlPbSi-CW718R | R440 | 440 | 200 | 12- | min100 |
| CuZn39Sn1-CW719R | R400 | 400 | 200 | 18 | 110 |
| CuZn40Mn1Pb1 CW720R | R390 R440 | 390 440 | 200 250 | 20 18 | 110 120 |
| CuZn40Mn1Pb1AlFeSn CW721R | R450 R520 | 450 520 | 220 290 | 16 12 | 130 150 |
| CuZn40Mn1Pb1FeSn CW722R | R450 R520 | 450 520 | 220 290 | 16 12 | 130 150 |
| CuZn40Mn2Fe1-CW723R | R460 R540 | 460 540 | 270 320 | 20 8 | 110-140 150 |
1 N/mm2 = 1 MPa.
1 kN/mm² = 1GPa
