Beton paalkop of kolomkop moet in bovenliggend beton steken

Als betonpalen of kolommen zijn gesteld, wordt de bovenliggende constructie erover aangebracht. Om een mooie overgang van de kop naar de balk te bereiken, is het van belang dat de kop enigszins in de betonbalk steekt. Het zorgt er eveneens voor dat de wapening op een later moment niet wordt aangetast door het milieu van de omgeving. Waarom mag de betonpaal- of kolomkop niet te ver in de balk steken en hoe wordt hierbij een momentvaste verbinding gemaakt?

Beton paalkop of kolomkop in beton steken

• Afdracht van belasting vanuit betonbalk
• Paalkop of kolomkop steekt teveel in beton
• Vers beton moet op de kop worden gestort
• Noodzaak van afwapenen pons
• Hoeveel moet de kop in het beton steken?

Afdracht van belasting vanuit betonbalk

Via de hoofddraagconstructie van een gebouw worden grote belastingen naar de fundering afgevoerd. Denk aan wanden, kolommen, balken en vervolgens betonpalen. De belasting wordt geconcentreerd naar beneden afgevoerd, zodat het uiteindelijk door de bodemgesteldheid wordt opgenomen. Voor een zo goed mogelijke belastingsoverdracht is het van belang dat de paalkop of kolomkop precies aansluit op de bovenliggende betonbalk, danwel dat het enkele millimeters daarin is opgenomen. Voor een constructief veilige constructie dient de paalkop niet teveel en niet te weinig in de balk steken. Wat zijn de gevolgen als het teveel in de bovenliggende constructie steekt en hoe wordt het constructief gezien goed aangelegd?

Paalkop of kolomkop steekt teveel in beton

Stel voor dat een kolom of paal tot bovenaan de bovenliggende constructie steekt. Oftewel de vloer of balk omsluit dus de dragende constructie, zonder voldoende materiaal waarmee de belastingen op een gedegen manier worden afgedragen en afgewapend. Meestal is een paal relatief glad en is de aanhechting van er tegenaan gestort beton laag. In dat geval kan alleen maar weinig belasting worden opgenomen overeenkomstig de omtrek van de paal maal de heersende schuifweerstand. Omdat het beton tegen een hard en glad materiaal is gestort, is de opneembare schuifweerstand laag. In dat geval werkt de kolomkop of paalkop als scharnier, waardoor eventuele wapening op basis van een balk op twee steunpunten moet worden bepaald. Enerzijds is dit een kostenverhogende factor en anderzijds is de lage schuifweerstand een potentieel gevaarlijke omstandigheid. De betonpaal of kolom kan dan vrij gemakkelijk door de vloer of balk ponsen.

Vers beton moet op de kop worden gestort

Wordt een constructie aangelegd, dan is het altijd van belang dat de erover gaande betonbalk feitelijk over het steunpunt wordt gestort. Wapening uit de kolom of paal kan dan in die balk worden opgenomen, waarbij het in de korf van de betonbalk steekt. Over het steunpunt wordt een korf gelegd, bestaande uit beugels met onder en bovenwapening. De combinatie zorgt ervoor dat als het beton is uitgehard, er een hechte momentvaste verbinding is bereikt.

Noodzaak van afwapenen pons

Uit een vloer of balk worden relatief hoge belastingen naar beneden afgevoerd. Het moet als dwarskracht door de betondoorsnede kunnen. Dwarskrachtwapening bestaat voor balken uit beugels, welke tot direct naast het steunpunt moeten lopen. Het zorgt ervoor dat belasting uit het veld via beugels en hoofdwapening naar de steunpunten wordt getrokken. Bij voldoende wapening zal de balk netjes recht blijven en niet tot beperkt scheuren. Is er sprake van een relatief dunne vloer op een kolomkop, dan moet hangwapening erover worden getrokken. Dit wordt ook wel ponswapening genoemd. Het voorkomt dat de kolom als het ware door de betondoorsnede ponst.

Hoeveel moet de kop in het beton steken?

Voor een mooie overgang van de paal of kolom naar de bovengelegen constructie is het beter dat het iets in de er bovengelegen constructie wordt opgenomen. Bij een kolom kan de hoogte tot op de millimeter nauwkeurig worden bepaald en zal het dus slechts minimaal zijn om een nette overgang te bereiken. Gaat het om een geheide betonpaal, dan zal de paalkop worden gesneld. Oftewel het bovenste deel van de betonpaal wordt verwijderd. Het zorgt ervoor dat de wapening vrijkomt, zodat het in de betonbalk kan worden opgenomen. Omdat de betonpaal als het ware stuk wordt gemaakt, moet het deels in de betonbalk worden opgenomen. Denk aan één tot twee centimeter. Het biedt zekerheid dat eventueel weggespat beton in de betonbalk wordt opgenomen en met vers beton wordt omsloten. Het zorgt ervoor dat de wapening in de betonpaal niet door het milieu (grondwater) wordt aangetast (door voldoende betondekking).

Laat de aansluiting tussen betonpalen en kolommen met betonbalken of vloeren altijd door een gecertificeerde aannemer uitvoeren. Zo wordt altijd een hoge kwaliteits- en nette verbinding gemaakt.

Lees verder

• Belasting opnamecapaciteit metselwerk, kalkzandsteen, beton
• De plaats van wapening in een betonbalk
• Druksterkte van beton: hoeveel kan beton aan druk opnemen?
• Minimale hoogte betonbalk door maximaal wapeningspercentage