Zomer, wanneer begint het – 20 of 21 juni

De zomer begint op 21 juni. Die datum staat op de kalender als het begin van het warmste seizoen van het jaar. Toch begint de zomer ook wel eens op de 20ste. De astronomische zomer begint nooit op hetzelfde moment als het jaar daarvoor, al liggen de tijdstippen wel dicht bij elkaar. De astronomische zomer begint in Europa bijna altijd op 21 juni, op de langste dag van het jaar. Dat is al zo sinds 2003. Voor de eerstvolgende zomer dat deze op de 20ste begint moeten we wachten tot 2024.

De heerlijke zomer

• Wanneer begint de zomer?
• Zomerse dagen
• Gemiddelde temperatuur
• Zomerregens
• Zonuren
• De zon in juni hoog aan de hemel
• Het begin van de zomer
• Zomertijd

Wanneer begint de zomer?

De zomer is een heerlijk seizoen met licht en warmte. Waar de herfst, winter en lente nog wel eens van begindag willen wisselen, is de zomer aardig standvastig: die begint bijna altijd op 21 juni. De eerste dag van de zomer is de langste dag van het jaar, hij duurt in onze contreien bijna 16 uur en 45 minuten. De zomerzonnewende is het begin van de zomer, het moment dat de zon de Kreeftskeerkring bereikt. Na dat moment worden de dagen op het noordelijk halfrond elke dag een beetje korter.

Meteorologische zomer

De maanden juni, juli en augustus worden door meteorologen tot het zomerseizoen gerekend. Voor en na die drie maanden kan het zomers zijn; het zomerhalfjaar duurt van mei tot en met oktober. De Meteorologische zomer begint op 1 juni.

Zomerse dagen

De maanden juli en augustus leveren de meeste zomerse dagen en in die maanden komen ook de meeste tropische dagen voor. Er is wel een verschil van een paar tropische dagen in het noorden of het zuiden van het land. Het zuiden heeft twee tropische dagen meer dan het waddengebied. Een dag is tropisch wanneer de thermometer 30 graden of meer meet. Een zomerse dag is 25 graden of warmer. In juni heeft Nederland gemiddeld vier zomerse dagen, juli heeft er acht en augustus zeven. De temperatuur aan de kust blijft iets achter bij het binnenland, vanwege de temperatuur van het zeewater.

Gemiddelde temperatuur

Het zomergemiddelde in Nederland bedraagt 16,4 graden. De uitersten lopen van 14,3 tot 18,7, gerekend over de laatste honderd jaar en gerekend naar de gemiddelde temperatuur in de zomermaanden. De zomers worden wel iets warmer; in het begin van de twintigste eeuw waren de zomers gemiddeld een graad kouder dan in het tweede decennium.

Vaker een hittegolf

Het lijkt erop dat de zomers in onze streek nog steeds warmer worden en dat we vaker zuchten onder hittegolven.

Zomerregens

De zomerse warmte leidt tot buien van korte duur, de zomerse buien. In de zomer tellen we de minste regenuren. Het landelijke gemiddelde van Nederland is 117,4 regenuren in de zomer tegen 208,2 regenuren in de winter. Bijzonder is dat met minder regenuren de zomer toch natter is dan de winter. De herfst wint het dan weer van de zomer. In de zomer valt er gemiddeld 213,6 mm regen tegen 231,3 mm in de herfst. De minste regen valt er in Den Helder en op het Waddeneiland Vlieland. Daar valt in drie maanden ongeveer 196 millemeter zomerregen. In Groningen en Limburg valt in dezelfde periode gemiddeld 54 mm meer.

Zonuren

We zien de zon in de zomer gemiddeld 602,6 uur. In het voorjaar zijn dat 512,5 zonuren, in de herfst moeten we het met 315,6 uur doen. Het is wederom het noordwestelijk kustgebied die de meeste zonuren heeft: Den Helder en de Waddeneilanden doen voor niet minder dan 655,4 uur. Het zuidwesten van het land telt iets minder: 646 zonuren, maar als je in oostelijk Brabant woont zie je de zon minder dan 600 uur.

De zon in juni hoog aan de hemel

De zon staat rond 21 juni het hoogst aan de hemel. Die dag is astronomisch gezien het begin van de zomer. Overal op het noordelijk halfrond is dat het begin van de zomer. Aan de andere kant van de aardbol, op het zuidelijk halfrond, begint de zomer bijna altijd op 21 december.

Verschuiving

Het begin van de zomer verschuift wel eens naar een andere dag, omdat ons jaar niet precies 365 dagen lang is. Eens in de zoveel jaar schuift het begin van de zomer naar een andere dag. Van 2003 tot 2019 is dat 21 juni en in 2020 begint de zomer op 20 juni.

Het begin van de zomer

Zomertijd

Elk jaar gaat in het laatste weekend van maart de zomertijd in. In de nacht van zaterdag op zondag zetten we de klok een uur vooruit, tot het laatste weekend in oktober.

De zomer- en wintertijd is in Nederland in 1977 ingevoerd. De zomertijd heeft een afwijking van de zonnetijd. Hoe groot de afwijking is hangt af van de plaats waar je bent. In het oosten van het land staat de zon om 13.31 uur op haar hoogste punt. In het westen van Nederland is dat 19 minuten later.

Daglicht

We voerden de zomertijd in omdat de zon al vroeg op is in de zomermaanden. Door de klok een uur te verzetten maken we meer gebruik van het daglicht: het is in de vroege ochtend minder lang licht en in de avond juist langer. Of het echt zoveel energie scheelt – de zomertijd werd ingevoerd uit energiebesparende overwegingen – is niet onomstreden.

Zwemmen

De zomer is een uitgelezen seizoen om een duik in de Noordzee te nemen. Hierboven lees je waar de meeste zonuren zijn te genieten en nu weet je meteen op welk strand je het beste je handdoekje kunt uitspreiden. De Waddeneilanden staan borg voor de meeste zonuren in Nederland en als het een keer tropisch warm is, dan waait daar altijd nog een verfrissend briesje.

Lees verder

• Winter, wanneer begint het – 20, 21 of 22 december
• Herfst, wanneer begint het – 21, 22 of 23 september
• Lente – wanneer begint het – 19, 20 of 21 maart
• Hooikoorts – Pollenbom en Pollenradar
• Zonnesteek & hitteberoerte - warmtestuwing & oververhitting