Vallende sterren: de Aurigiden-meteorenzwerm in september

De groep van de Aurigiden-meteoren vertoont zich tussen 25 augustus en 8 september. De zwerm bereikt elk jaar zijn maximum op 1 september. De meteorenzwerm draagt de naam van het sterrenbeeld Auriga (Voerman). De zwerm is afkomstig van de komeet Kiess, een langperiodieke komeet met een omlooptijd van zowat 2000 jaar. De Aurigiden-zwerm vertoont een krachtige, maar korte piek. Circa 2,8 dagen rondom het maximum zijn er nog meer dan 50% van het maximaal aantal meteoren te zien. Andere meteorenzwermen die in het tweede semester van het jaar verschijnen zijn de Perseïden (augustus), Orioniden (oktober), Draconiden (oktober), Leoniden (november) en Geminiden (december).

De Aurigiden-meteorenzwerm

De Aurigiden-meteorenzwerm is het resultaat van achtergebleven stof- en gruisdeeltjes van de komeet Kiess. De aarde ontmoet deze stofdeeltjes in haar eigen baan rond de zon. Indien de aarde deze stofdeeltjes ontmoet, dan zorgt dit voor vallende sterren. Dit zijn lichtsporen aan de hemel die heel goed waarneembaar zijn. De Aurigiden-meteorenzwerm heeft een bijzonder korte (maar krachtige) piek en deze vindt plaats op 1 september. Al met al kan men stellen dat er bij de Aurigiden-zwerm niet zoveel meteoren te zien zijn, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Perseïden-zwerm. Toch hebben de Aurigiden in het verleden al een aantal bijzonder mooie uitbarstingen laten zien. Bewijs hiervan zijn de Aurigiden-zwermen van 1935, 1986, 1994 en recent in 2007.

Het ontstaan van vallende sterren?

Vallende sterren ontstaan door de ontmoeting van de aarde met de Aurigiden-stofwolk. Ze ontstaan als gevolg van de hoge snelheid waarmee stofdeeltjes op de atmosfeer van de aarde inslaan. De stofdeeltjes vallen met een hoge snelheid van 66 kilometer per seconde (237.600.000 kilometer per uur) onze atmosfeer binnen. Kort daarna verbranden deze stofdeeltjes. De zichtbare verbranding aan een donkere sterrenhemel zorgt voor het effect van vallende sterren of een sterrenregen.

Wanneer kan je de Aurigiden-meteorenzwerm bezichtigen?

De Aurigiden-zwerm is niet de beste meteorenzwerm van het jaar om te spotten. Het zichtbare maximum van de Aurigiden-zwerm is op 1 september. Het maximum wordt bereikt wanneer de invalshoek, waarmee de stofdeeltjes in de dampkring binnenvallen, op zijn hoogste punt is. Hierdoor zijn er een maximaal aantal zichtbare verbrandingen aan de hemel te zien zijn. Circa 2,8 dagen rondom het maximum zijn ruim 50% van het maximale aantal vallende sterren van de Aurigiden-zwerm te zien. De best waarneembare zwerm echter is de Perseïden-zwerm, die haar maximum rond 12 à 13 augustus kent. Omdat deze pal in de zomervakantie valt, wordt deze zwerm heel vaak gespot bij sterrenliefhebbers.

Kijken naar vallende sterren

Vallende sterren spotten is heel eenvoudig en je moet er absoluut geen hogere studies voor afgewerkt hebben. Je hoeft zelfs geen verrekijker te hebben. Het is fijn om tijdens het maximum van een meteorenzwerm gezellig buiten naar de sterren te kijken. Dit kan perfect met het blote oog. Een prachtige sterrenhemel, samen met een glaasje lekkere wijn, kan een leuke activiteit zijn bij een verschijning van een meteorenzwerm.

Overzicht van bekende meteorenzwermen

Meteoren van eenzelfde zwerm bewegen in parallelle banen door het zonnestelsel. Het lijkt er dus op dat de lichtsporen die ontstaan, wanneer meteoren de atmosfeer binnendringen, voor een waarnemer uit één punt komen. Het punt aan de hemel van waaruit de vallende sterren komen, noemt men in de astronomie de radiant. Meteorenzwermen worden genoemd naar het sterrenbeeld waar hun radiant zich in bevindt. Andere heel gekende meteorenzwermen zijn:

Enthousiasme bij een meteorenzwerm

Liefhebbers van het heelal zijn telkens opnieuw laaiend enthousiast indien er een periode met meteorenzwermen aanbreekt. Ook voor sterrenkundigen zijn dit echte topdagen. Voor anderen (niet-sterrenkundigen) is deze periode een non-event omdat ze het meestal gewoon niet weten dat er vallende sterren aan de hemel zijn. Een meteorenzwerm kan je het best waarnemen vanop een donkere plaats ergens op het platteland. De Belgische en Nederlandse sterrenwacht volgen de meteorenzwermen nauw op. Een overzicht van de Belgische en Nederlandse sterrenwachten vind je hier. Na de passage van een zwerm duiken op het internet vaak prachtige foto’s en video’s op van deze hemelse spektakelmomenten.