Wat is het verschil tussen representatieve en rekenwaarden?

Wat is het verschil tussen representatieve en rekenwaarden? Constructies zoals liggers welke vloeren en/of wanden moeten dragen krijgen een hoge belasting te verduren. Het is daarbij noodzakelijk dat het voldoet aan sterkte en stijfheidseisen. Dit betekent dat de constructie moet worden gecontroleerd of de belastingen structureel langdurig kunnen worden opgenomen, maar ook dat de vervormingen binnen de beperken blijven. Waartoe dienen binnen die controle de representatieve alsmede rekenwaarden en waarin verschillen deze?

Representatieve en rekenwaarden


Waarom is er een onderscheid?

Een constructie moet voldoen aan de sterkte, oftewel het dragende materiaal moet voldoende capaciteiten hebben om die belastingen op te kunnen nemen. Daartoe moet het voldoen aan veiligheidsklassen behorende bij het type constructie. Oftewel voor sterkte dient de belasting te worden vermenigvuldigd met veiligheidsfactoren. Dit is anders voor stijfheid. Stijfheid bepaalt de mate van vervorming van de constructie gedurende de gebruikstoestand. Dat houdt in dat de concrete vervorming en doorbuiging moet worden bepaald, waartoe geen veiligheidsfactoren gelden.

Waaruit zijn belastingen opgebouwd?

Belastingen welke op een constructie rusten bestaan uit permanente en variabele belastingen. Permanente belastingen zijn in deze belastingen welke worden gevormd door het gewicht van het gebouw en de constructie zelf. De vloer, wanden, dak enzovoorts hebben allemaal een bepaald gewicht welke moeten worden opgenomen. Daarnaast zijn variabele belastingen van toepassing. Ook daarbij geldt dat er onderscheid wordt gemaakt in de gebruiksfunctie van het gebouw. Een woning wordt met 1,75 kN/m2 belast echter bijvoorbeeld een kantoorgebouw met 2,5 kN/m2 en een archief met 10 kN/m2. Grote verschillen welke door de constructie moeten worden opgenomen. Daarnaast wordt een compleet gebouw eveneens belast van buitenaf met wind, regen en sneeuw. Hoe zijn de veiligheidscategorieën nu ingedeeld?

Veiligheidscategorieën

Verschillende soorten gebouwen kennen verschillende veiligheidscategorieën waarbij andere belastingsfactoren van toepassing zijn. Er worden een drietal onderscheiden namelijk:
  • V1 = de lichtste categorie voor constructies die geen schade kunnen toebrengen indien het faalt. Denk aan een klein alleenstaand schuurtje of tuingebouw voor gereedschap;
  • V2 = de middelste categorie voor constructies met relatief meer risico op grote schade zoals een woning;
  • V3 = de zwaarste categorie waarbij een falen van de constructie leidt tot grootschalige schade. Denk aan een flatgebouw, kantoorgebouw, school of ziekenhuis.

Wat zijn de belastingsfactoren voor rekenwaarden?

Per veiligheidscategorie veranderen de belastingsfactoren welke het verschil maken tussen representatieve en rekenwaarden. In onderstaande tabel worden de belastingsfactoren aangegeven welke moeten worden toegepast om de rekenwaarden van de belasting te bepalen:
Veiligheidscategorie EurocodePermanentVariabel
CC11,101,35
CC21,201,50
CC31,301,65
Let wel deze factoren gelden voor de bepaling van de sterkte van een constructie. Voor de bepaling van de stijfheid of doorbuiging geldt dat alle belastingsfactoren 1,0 bedragen.

Voorbeeld representatieve en rekenwaarden

Stel een ligger in een woning wordt belast met 4 meter vloer van 200 mm dik beton, een dragende wand van 1 meter hoog en 120 mm dik. Beton weegt 24 kN/m3 en steen weegt 20 kN/m3. Hoeveel bedragen dan de representatieve en rekenwaarde belastingen per strekkende meter:
  • q:rep:per = representatief permanent: 4 m * 0,2 m * 24 kN/m3 + 1 m * 0,12 m * 20 kN/m3 = 21,6 kN/m;
  • q:rep:var = representatief variabel: 4 m * 1,75 kN/m2 = 7 kN/m;
  • q:d:per = rekenwaarde permanent: 21,6 * 1,20 = 25,92 kN/m;
  • q:d:var = rekenwaarde variabel: 7 * 1,50 = 10,50 kN/m.
Het totaal aan representatieve belastingen bedraagt daarmee q:rep:tot = 28,6 kN/m. Het totaal aan permanente belastingen bedraagt q:d:tot = 25,92 + 10,50 = 36,42 kN/m.

Hoe worden deze gegevens toegepast?

De belastingen moeten worden vertaald naar de werkelijke sterkte van de ligger en de werkelijk te verwachten doorbuig. Daartoe wordt gebruik gemaakt van het weerstandsmoment voor de sterkte en het traagheidsmoment voor de stijfheid:
  • benodigd weerstandsmoment = M:d / σd = 0,125 * q:d:tot * L^2 / σd (gelijk verdeelde belasting en σd = 235 kN/m2 bij een gewone stalen ligger);
  • benodigd traagheidsmoment = 5 * M:rep * L / (48*E*f) = 0,125 * q:rep:tot * L^3/ (48*E*f) met daarin;
  • L = de lengte van een ligger in mm;
  • E = de elasticiteitsmodulus welke bij staal 2,1*10^5 N/mm2 bedraagt;
  • f = de eis en bedraagt 0,003 voor wanden dragende vloeren en 0,002 voor geen wanden dragende vloeren.
Check op basis van het gevonden weerstandsmoment en traagheidsmoment het profielen tabellenboek zodat de juiste ligger wordt toegepast.

Lees verder

© 2012 - 2024 Geinformeerd, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat houdt de UC-waarde in bij constructieberekeningen?Wat houdt de UC-waarde in bij constructieberekeningen?Om een constructie door te rekenen dient één en ander te voldoen aan de gestelde constructieve eisen, zoals opgelegd doo…
Wat zijn veiligheidsklassen bij constructieve berekeningen?Wat zijn veiligheidsklassen bij constructieve berekeningen?Indien woningen, flats, utiliteitsgebouwen en civiele voorzieningen enzovoorts worden berekend, dient altijd de sterkte…
Hoeveel buigt een stalen ligger door op de vloeigrens?Hoeveel buigt een stalen ligger door op de vloeigrens?Stalen liggers worden belast op een moment, waarmee in de balk een spanning ontstaat. Die spanning mag nooit groter zijn…
Druksterkte van beton: hoeveel kan beton aan druk opnemen?Druksterkte van beton: hoeveel kan beton aan druk opnemen?Beton is een mengsel van zand, stenen en cement, waarmee in verharde vorm een hoge druksterkte wordt behaald. Het materi…

Wapeningsstaal mag er roestig uitzienWapeningsstaal mag er roestig uitzienKom je op een bouwplaats dan valt het altijd op dat betonstaal er roestig uitziet. Je pakt het vast en je handen zijn pe…
Hoeveel buigt een stalen ligger door?Hoeveel buigt een stalen ligger door?Een stalen ligger kan een bepaalde mate van doorbuiging opnemen. Het wordt bepaald door de elasticiteit en het traagheid…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Fangol, Rgbstock
  • https://www.sabprofiel.nl/bedrijf/sab-nieuws/sab-nieuws-2012/bouwbesluit-2012-eurocodes-en-windbelasting.html
Geinformeerd (1.029 artikelen)
Laatste update: 20-03-2019
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Techniek
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.