Erfenissen: de executeur-testamentair

Erfenissen: de executeur-testamentair Als er een erfenis openvalt door de dood van de erflater wordt er vaak een executeur-testamentair benoemd. Wat doet deze executeur-testamentair eigenlijk precies? Waar en hoe is het allemaal geregeld?

Het erfrecht in Nederland

Zodra iemand komt te overlijden treedt voor zijn bezittingen het erfrecht in werking. Het erfrecht is eigenlijk niets anders dan een uitvloeisel van het Nederlands vermogensrecht. Door het overlijden van de erflater zetten de erfgenamen als het ware in vermogensrechtelijke zin de persoon van de erflater voort.
Het Nederlandse erfrecht wordt geregeld in Boek 4 B.W. titel 1-8.

De executeur-testamentair

Benoeming

De 'executele' duidt op de beheerstoestand van de nalatenschap of erfenis. Zonder executeur bestaat er geen executele.
Voor het beheer van de nalatenschap kunt u een executeur-testamentair aanwijzen.
  • De executeur-testamentair is geregeld in Boek 4 BW artikel 142 -152
  • De executeur-testamentair kan alleen worden benoemd via het testament.
  • Er kunnen meerdere executeurs worden benoemd bij testament.
  • De erflater kan de executeur-testamentair de bevoegdheid geven om meerdere executeurs te benoemen of in zijn plaats te stellen.
  • Een kantonrechter mag alleen een (plaatsvervangend) executeur benoemen als de erflater dat zo in zijn testament heeft bepaald.
  • Men wordt executeur door aanvaarding van zijn benoeming na het overlijden van de erflater.
  • De executeur vertegenwoordigt a.h.w. de erflater bij de afwikkeling van diens nalatenschap.

Je kunt geen executeur worden

  • als je handelingsonbekwaam bent (bijvoorbeeld minderjarigeheid)
  • of als één of meer goederen onder een bewind als bedoeld in titel 19 van Boek 1 zijn gesteld (curatele)
  • of wanneer je in staat van faillissement verkeert
  • of ten aanzien van wie de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen van toepassing is verklaard.

Taken van de executeur-testamentair

  • In de eerste plaats vertegenwoordigt de executeur de erflater bij de afwikkeling van de nalatenschap.
  • Tenzij de erflater anders heeft beschikt beheert de executeur-testamentair de goederen van de nalatenschap en voldoet hij de schulden die tijdens zijn beheer uit de goederen van de nalatenschap behoren te worden voldaan.
  • De erfegenamen kunnen ten aanzien van de goederen niets doen zolang de executeur het beheer voert. (Behalve na machtiging van de kantonrechter.)
  • De executeur kan een zogenaamde boedelnotaris aanwijzen en brengt de erfgenamen daarvan op de hoogte.
  • Hij moet zo snel mogelijk na zijn benoeming een boedelbeschrijving maken (in samenwerking met de boedelnotaris als die er is).
  • Hij moet de hem bekende schuldeisers oproepen hun vorderingen in te dienen.
  • De executeur is bevoegd door hem beheerde goederen te gelde te maken voor zover dit nodig is voor de voldoening van de schulden van de erfenis.
  • Ook waarschuwt de executeur eventuele legitimarissen, dat ze 'iets' krijgen uit de erfenis. Hier eindigt zijn taak ten aanzien van de legitimarissen, hij verdeelt niets en betaalt ook niets aan hen.
  • De taak van executeur eindigt wanneer hij zijn werkzaamheden heeft voltooid: wanneer de voor betaling in aanmerking komende schulden zijn voldaan.

Wat een executeur niet mag doen:
  • De executeur is niet bevoegd de verdeling van het restant van de erfenis tot stand te brengen
  • de inboedel te verdelen
  • of gelden die op een bankrekening staan aan individuele erfgenamen uit te keren.
  • De executeur is niet bevoegd te handelen ten aanzien van de 'lijkbezorging'. De kosten van de lijkbezorging behoren tot de erfenis, maar zij mogen niet geregeld worden door de executeur. De kinderen zijn de aangewezen personen om beslissingen te nemen ten aanzien van de lijkbezorging.

Conclusie:

De Executeur-testamentair wordt via het testament benoemd en heeft de taak om alle schulden behorend bij de erfenis te voldoen, behalve die behorend bij de begrafenis of crematie van de erflater.
Als de schulden zijn vereffend eindigt de taak van de executeur-testamentair.

Lees verder

© 2011 - 2024 Hermesse, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Boedel erfenis verdelen - ruzieBoedel erfenis verdelen - ruzieHoe mag u de boedel bij een erfenis verdelen? U kunt verdelen zonder een notaris of boedelnotaris, maar welke regels gel…
Erfenis en de rekening van de overledeneErfenis en de rekening van de overledeneDe regels bij een erfenis zijn niet altijd eenvoudig. Een vraag waar erfgenamen en erven veel mee te maken krijgen, is w…
Het erfrecht: De wettelijke verdeling van een erfenisHet erfrecht: De wettelijke verdeling van een erfenisEen van de eerste vragen die in het erfrecht vaak wordt gesteld, is wie nu precies de erfgenamen zijn van de erflater. D…
Nalatenschap afhandelen en erfenis afwikkelenNalatenschap afhandelen en erfenis afwikkelenEen nalatenschap afhandelen in 2023, de erfenis afwikkelen, kan soms eenvoudig zijn, maar ook heel ingewikkeld. De notar…

Erfenissen: getrouwd zijn, partnerschap of samenwonen?Erfenissen: getrouwd zijn, partnerschap of samenwonen?In het Nederlandse erfrecht heeft men getracht alles te regelen met betrekking tot erfgenamen. Wie kunnen er erven? Geld…
Recht en personenrechtRecht en personenrechtElk persoon heeft gelijke rechten en plichten dan de andere. Iedereen heeft een bepaalde vrijheid in onze samenleving. W…
Bronnen en referenties
  • http://wetboek.net/BW4/142.html
  • http://wetboek.net/20110501/BW4/1.html?n=1
  • http://www.encyclo.nl/lokaal/10253
  • http://www.encyclo.nl/lokaal/10474
  • Prof.mr.M.J.A.van Mourik, Monografieën Privaatrecht: Erfrecht. Kluwer Deventer 2006 p.91 e.v.
  • Slim nalaten en schenken, Ciska Sikkel-Spierenburg, Consumentenbond 2010
  • http://www.erfwijzer.nl/wie-erven.html
Reacties

Cathy, 09-04-2019
Mag ook ik een vraag stellen? Mijn broer is onlangs overleden. Zijn vrouw is in het testament benoemd als executeur. Zij heeft echter vergevorderde kanker en wil dit graag aan een van haar kinderen doorgeven. Dit staat echter niet in het testament. Is dit mogelijk en moet dit bij de notaris gebeuren? Reactie infoteur, 13-05-2019
Hallo Cathy,
Hier is een link naar een artikel in de Telegraaf over dit onderwerp:
https://www.telegraaf.nl/financieel/404131/de-executeur-is-dood-lang-leve?utm_source=int.search.
Het is duidelijk dat het executeurschap dus vervalt bij overlijden van de executeur. Dat betekent dat uw schoonzus tot haar einde executeur blijft. Ik vraag me af of de erfenis zo ingewikkeld is dat die van haar man niet bijtijds kan worden afgewikkeld.
Het is uw zus vrij om in haar testament haar EIGEN EXECUTEUR aan te stellen. Dat gebeurt bij de notaris.

Hermesse

Albert van Klinken, 16-06-2018
Ik was bewindvoerder van een persoon die inmiddels overleden is. In het testament word ik genoemd als executeur-testamentair, wat ik inmiddels aanvaard heb. Nu is - met instemming van de notaris - vastgesteld dat de vernoemde ervende stichting foutief is vermeld in het testament. Mag ik voorstellen aan de notaris om in de geest van de overledene te handelen en de erfenis uit te keren aan de correcte stichting? Reactie infoteur, 22-06-2018
Geachte Mijnheer van Klinken,
Het is buitengewoon moeilijk om te bewijzen dat de erflater een 'foutieve' stichting heeft benoemd. De notaris is daar om de wet uit te voeren en om de wil van de erflater uit te voeren. U kunt contact opnemen met de notaris over deze kwestie, maar het is afhankelijk van hem of hij veronderstelt dat er sprake is van een fout en hij een verandering aanhangt. Hoe dan ook, de beslissing hierover ligt bij de notaris om een verandering aan te brengen, maar normaal gesproken moet hij doen wat er in het testament staat, net als de executeur.
Hermesse James

Herman Kruis, 25-11-2017
L.S.
Ik ben als mantelzorger ook executeur van een oude dame die mij gelukkig volledig vertrouwd, en dat zal ik ook echt niet beschamen,
Nu is er bij haar in de woning een testament ontvreemd, dit testament is op latere datum op kleine delen verandert, ik heb een vermoeden wie dat is of kan zijn, het zal bij de opening van het testament wel duidelijk worden, is degene die deze daad heeft gepleegd strafbaar, en hoe moet /kan ik daar mee omgaan? Reactie infoteur, 04-12-2017
Geachte Mijnheer Kruis,
Het zijn van executeur-testamentair en verzorger zijn altijd tezamen moeilijke begrippen. De wet wil vooral bejaarden beschermen tegen eventueel misbruik. Dat er wantrouwen van bijvoorbeeld de familie bestaat tegen een 'vreemde executeur' is natuurlijk niet vreemd. De familie kan na openvallen van het testament protesteren tegen de keuze van de executeur.
Als alle regels zijn gevolgd heeft een notaris het nieuwe testament opgemaakt, bewaard en aangegeven bij de Testament Registratie in Den Haag. De dame in kwestie heeft slechts een kopie ontvangen. De diefstal van een kopie-testament is nauwelijks een strafbaar feit te noemen. Indien u weet wie het kopie-testament heeft lijkt het het beste daar de persoon mee te confronteren en het eventueel terug te vragen, maar als het verder niet belangrijk is zou ik het laten voor wat het is. Het is maar een kopie.
Hermesse James

Kitty Janssen, 18-05-2016
2 1/2 jaar geleden heb ik een schenking van 18.000 euro gehad van een vriend. Hij wilde mij helpen en wilde niets op papier en is mondeling met mij overeengekomen (omdat ik toch wat wilde terugbetalen) dat ik een bedrag van 300 euro per maand overmaak tot zijn overlijden.
Nu is hij overleden, heb ik de maandelijkse betaling gestopt volgens afspraak en meent zijn dochter nu, in de rol van executeur van haar vaders nalatenschap, een vordering op mij te hebben. Kan dat als niets is vastgelegd? Mag zij dat als executeur doen? Kan zij als executeur zijn aangesteld als er geen testament is (naar mijn weten)? Reactie infoteur, 24-05-2016
Hallo Kitty,
De 18.000 euro was geen schenking omdat je er op ging afbetalen. De onderhandse lening zou vervallen bij overlijden van uw vriend, zoals u mondeling met hem overeenkwam. Deze voorwaarden zijn allemaal vervuld. Het is mij niet duidelijk hoe zijn dochter hier verder een vinger tussen kankrijgen, daar het duidelijk niet de bedoeling van uw vriend was om deze onderhandse lening onderdeel te maken van de nalatenschap.
Executeurs worden normaal gesproken aangesteld bij testament.

U heeft helemaal niets te maken met het testament van uw vriend. In uw gentlemens' agreement' hield de onderhandse lening op te bestaan bij zijn dood. De bewijslast van de schuld 'over de dood heen' van uw vriend ligt bij de erfgenamen.
U kunt voorlopig beter doen alsof uw neus bloedt. De dochter zal bewijs moeten vinden dat deze onderhandse lening niet beeindigt door de dood van uw vriend.
Succes,
Hermesse James

V/d Heijde, 01-09-2015
Ik ben alleenstaand. Heb een begrafenispolis. Heb een testament met twee personen als degene die erven. Is het dan ook nog nodig om een executeur aan te stellen en zo ja kan dat dan een van de ervers zijn? Reactie infoteur, 07-09-2015
Hallo,
Het aanstellen van een executeur testamentair is hooguit gewenst als er sprake is van buitengewone ingewikkelde testamentaire beschikkingen en het alsnog betalen van rekeningen die vooral betrekking hebben op het overlijden van iemand.
U lijkt mij de zaakjes goed op een rij te hebben en te hebben geregeld.
Bij afwezigheid van een aangestelde executeur testamentair neemt de notaris deze taak over. Naar mijn mening hoeft u derhalve niemand aan te stellen.
Hoogachtend,
Hermesse James

Anomiem, 23-06-2015
Geachte heer, mevrouw,

Ik ben bij testament benoemd tot afwikkelingsbevoegde van een erfenis. Conform de verplichtingen die het testament mij heeft gegeven, heb ik een boedellijst gemaakt, goederen laten taxeren, de aangiftes gedaan, openstaande rekeningen voldaan, en een verdeling van de overige gelden gemaakt, daarbij de waarde van de reeds verkregen goederen in aanmerking genomen.

Nu is een van de erfgenamen het niet eens met die berekening en verdeling, en weigert het rekeningnummer door te geven. Ook wordt gesteld dat alle erfgenamen het eens moeten zijn met de verdeling van het geldbedrag, alvorens er uitbetaald mag worden.

Hierover lees is tegenstrijdige informatie. Op de ene site staat dat er geen toestemming van de erfgenamen nodig is voor het maken en betalen van de verdeling, op de andere site staat van wel. In het wetboek kan ik dit niet duidelijk terugvinden.
Kort gezegd: Mag ik nu wel of niet uitbetalen, en hoe kan ik de erfgenaam die weigert, toch dwingen het rekeningnummer te geven, of op een andere manier het geld bedrag doen toekomen? Reactie infoteur, 02-07-2015
Zoals u in mijn artikel kunt leen behoren de volgende taken NIET tot de executeur testamentair:
Wat een executeur niet mag doen:
*De executeur is niet bevoegd de verdeling van het restant van de erfenis tot stand te brengen
de inboedel te verdelen
*of gelden die op een bankrekening staan aan individuele erfgenamen uit te keren.
*De executeur is niet bevoegd te handelen ten aanzien van de 'lijkbezorging'. De kosten van de lijkbezorging behoren tot de erfenis, maar zij mogen niet geregeld worden door de executeur. De kinderen zijn de aangewezen personen om beslissingen te nemen ten aanzien van de lijkbezorging.

Als de gelden onder deze regels vallen zullen ze worden geregeld door de notaris en niet door de executeur testamentair.

Hermesse James

Yvonne, 27-07-2014
Ik heb een vraag. Mijn schoonmoeder is 8 maanden geleden overleden. Ze stond onder bewind omdat ze dement was en mijn schoonzus is degene die deze zaken allemaal regelde en dus ook het aanspreekpunt is. Mijn man heeft hiervoor toestemming moeten geven d.m.v. het tekenen van papieren van de rechtbank. Vijf maanden na haar overlijden kreeg man een uitnodiging van een notaris en is hij papieren gaan tekenen i.v.m. de erfenis. Inmiddels zijn we weer 3 maanden verder en we horen er niets meer over. Er was geen officieel testament dus erfenis dient verddeld te worden tussen mijn man en zijn broer,
Daar het contact tudden beide minimaal is en mijn schoonzus niet reageert op vragen per mail hierover, wil ik graag weten hoe het nu verder gaat. Dient het geld door de notaris te worden verdeeld of is dat de taak van mijn schoonzus?
Met vriendelijke groet,
Yvonne ( schoondochter van de overledene ) Reactie infoteur, 28-07-2014
Hallo Yvonne,
Het is altijd aan de notaris om het geld te verdelen. De executeur-testamentair gaat alleen maar over de situatie rondom het overlijden: zoals voor al het regelen van de begrafenis. De titel is dus behoorlijk misleidend. De executeur-testamentair krijgt nooit de bevoegdheid om de erfenis te verdelen, die bevoegdheid ligt wettelijk gezien bij de notaris.
Als het lang duurt: er staat vaak wel minstens 1,5 jaar of langer voordat de verdeling via de notaris een feit is. Als alles naar behoren geregeld is via de notaris zal je alleen maar moeten wachten.

Hermesse

Maria, 27-10-2013
Mag een executeur zonder overleg met de erfgenamen een woning verhuren? Reactie infoteur, 05-11-2013
Hallo Maria,
De bevoegdheden van de executeur-testamentair zijn zoals in het artikel wordt beschreven nogal beperkt. Het antwoord is dus nee.
Hermesse James

Jari, 18-10-2013
Hartelijk dank voor uw reactie, m'n eerste schrijven was nav dat ik contact gehad heb met een notaris kantoor die me tarieven en adviezen doorgaf. Het tarief kan m'n tante doen besluiten om het niet te doen. En het advies van het notaris kantoor was om het via een notaris te laten regelen om zelf geen risico te lopen vanuit de hoek van de kinderen (waarvan we niet weten waar die zijn) in uw antwoord lees ik dat er voor mij weinig is om zorgen te maken. Ik denk er sterk over na om zoals ik al eerder aangaf haar niet bij te helpen regelen. Voor mij is dan toch dé vraag. Wie regelt dan wát als tante overlijd. (klinkt hard maar deze vraag deelt ze met mij)
Met vriendelijke groet
Jari Reactie infoteur, 05-11-2013
Hallo Jari,
In de wet is vererving geregeld als er geen testament is. Die regels staan zo vast als een huis.

Het is een passieve situatie. Je kunt pas tegen mensen optreden die deze regels 'met de voeten treden' d.w.z. zich niet aan de wettelijke regels houden. Dit treedt in na onregelmatigheden nadat uw tante is overleden.

Een testament is er om problemen voor te zijn. Als uw tante geen testament wil maken dan gaan na haar overlijden de wettelijke regels in. D.w.z dat de kinderen dan elk een kindsdeel krijgen en dat 'buitenstaanders' helemaal nergens recht op hebben. Het is een kwestie van keuze.

Veel succes!

Hermesse James

Jari, 05-10-2013
M'n tante wil dat ik alles regel als ze komt te overlijden. Ze heeft 2 kinderen die niets met haar te maken willen hebben en zij niet met hen. Bij ziekte of overlijden wil ze niet dat haar kinderen op de hoogte gebracht worden. Waar ze wonen is trouwens niet bekend 40 jaar geleden is het gezin uitelkaar gevallen. Tante woont in een huurhuisje heeft geen geld en krijgt aow. Ze is verzekerd voor 5.000 euro voor begrafenis. Wat is de mogelijkheid behalve haar kinderen te onterven via een testament en een algehele volmacht naar mij bij de notaris te regelen? Want geld voor dit heeft ze niet. En wat moet er met het legitieme deel van de kinderen gebeuren. Dan nog de vraag als ik tante door te veel verantwoording/risico voor mij zelf hier liever niet mee help, waar kan ze dan terecht? ik ben nl de enigste die haar bezoekt. Hopelijk kunt u mij een antwoord geven. Bij voorbaat dank Reactie infoteur, 17-10-2013
Mijn excuses voor het late antwoord, maar ik kon door persoonlijke omstandigheden voor langere tijd niet op de site komen.
Als ik uw verhaal goed begrijp dan is er nauwelijks iets te erven in het geval van uw tante, derhalve is er weinig om u zorgen over te maken.
Als er wel iets te erven valt dan is het het allerbeste om de raad te vragen van een goede notaris. De tarieven hiertoe staan vast en een testament is zo gemaakt. Een notaris kan duidelijk maken wat bij de kinderen tot de legitieme portie kan horen en wat niet.
Uiteraard bestaat er ook de mogelijkheid voor uw tante om bij leven weg te schenken wat ze heeft op dit moment aan degene aan wie zij iets wil geven. Ook dit kan het beste in overleg met een notaris.
Veel success.
Hermesse James

Hermesse (125 artikelen)
Gepubliceerd: 24-06-2011
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Recht en wet
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.