Periodiek systeem van elementen

Periodiek systeem van elementen De essentie van het periodiek systeem is dat het op een overzichtelijke en functionele wijze alle elementen (atomen) omvat die in het universum voorkomen. Het systeem is ontworpen op bases van het groeperen van elementen die onderling vergelijkbaar gedrag vertonen. Zo ontstaat een indeling in blokken, groepen (kolommen) en reeksen. De chemicus schat de eigenschappen van een element in door de plaats die het inneemt in het periodiek systeem en zo konden in het verleden nieuwe elementen voorspeld worden door de plaats van een open plek in het systeem. Het periodiek systeem moet als bases van de chemie beschouwd worden.
Het periodiek systeem van elementen. De indeling is gebaseerd op de eigenschappen van de elementen. / Bron: Cepheus, Wikimedia Commons (Publiek domein)Het periodiek systeem van elementen. De indeling is gebaseerd op de eigenschappen van de elementen. / Bron: Cepheus, Wikimedia Commons (Publiek domein)

De blokken van het periodiek systeem

Een blok van het periodiek systeem verwijst naar de buitenbaan (orbitaal) die wordt opgevuld met valentie-elektronen, dat zijn de elektronen die actief deelnemen aan chemische reacties.
Periodiek systeem Ingedeeld in blokken / Bron: Roshan220195, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Periodiek systeem Ingedeeld in blokken / Bron: Roshan220195, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • s-blok
  • p-blok
  • d-blok
  • f-blok
De namen van de blokken (s, p, d, f, ) zijn afgeleid van de kwaliteit van de spectroscopische lijnen van de atoomschillen: (s)sharp, (p) principal, (d) diffuse en (f) fundamenteel.

s-blok

Het s-blok omvat de chemische elementen waarin een s-subschil wordt opgevuld, dit zijn de kolommen 1 en 2 van het periodiek systeem, namelijk de

p-blok

Chemische elementen die in hun grondtoestand een gedeeltelijk gevulde p-subschil (gevuld met 1 tot 5 elektronen) hebben. Dit zijn de kolommen 13 tot en met 17 van het periodiek systeem: de boorgroep (B), de koolstofgroep(C), de stikstofgroep(N), de zuurstofgroep(O) en de fluor(halogenen)groep(F).

d- blok

Overgangsmetalen zijn de elementen uit het d-blok. Men onderscheidt:
  • de 3d-overgangsmetalen van scandium tot zink
  • de 4d-overgangsmetalen van yttrium tot cadmium
  • de 5d-overgangsmetalen van hafnium tot kwik
  • de 6d-overgangsmetalen van rutherfordium tot copernicium

f-blok

Het f-blok wordt gevormd door die elementen in het periodiek systeem waarin de f-subschil geheel of gedeeltelijk wordt opgevuld. Het zijn de lanthaniden (4f subschil) en actiniden (5f subschil).

Periodiek systeem van elementen

Door op de chemische symbolen te klikken van onderstaand periodiek systeem, verschijnt het hoofdartikel van het element in beeld. De Lanthaniden(*) en de Actiniden(**) moeten in gedachten geschoven worden in de open plaatsen *en ** in het systeem. Door op de (R) onder het element symbool te klikken wordt de elementenreeks (een special) opgeroepen waartoe het element behoort.
123456789101112131415161718Peri-
ode↓
1
H
R		 2
He
R		1
3
Li
R		4
Be
R		 5
B
R		6
C
R		7
N
R		8
O
R		9
F
R		10
Ne
R		2
11
Na
R		12
Mg
R		 13
Al
R		14
Si
R		15
P
R		16
S
R		17
Cl
R		18
Ar
R		3
19
K
R		20
Ca
R		21
Sc
R		22
Ti
R		23
V
R		24
Cr
R		25
Mn
R		26
Fe
R		27
Co
R		28
Ni
R		29
Cu
R		30
Zn
R		31
Ga
R		32
Ge
R		33
As
R		34
Se
R		35
Br
R		36
Kr
R		4
37
Rb
R		38
Sr
R		39
Y
R		40
Zr
R		41
Nb
R		42
Mo
R		43
Tc
R		44
Ru
R		45
Rh
R		46
Pd
R		47
Ag
R		48
Cd
R		49
In
R		50
Sn
R		51
Sb
R		52
Te
R		53
J
R		54
Xe
R		5
55
Cs
R 		56
Ba
R		*
72
Hf
R		73
Ta
R		74
W
R		75
Re
R		76
Os
R		77
Ir
R		78
Pt
R		79
Au
R		80
Hg
R		81
Tl
R		82
Pb
R		83
Bi
R		84
Po
R		85
At
R		86
Rn
R		6
87
Fr
R		88
Ra
R		**
104
Rf
R		105
Db
R		106
Sg
R		107
Bh
R		108
Hs
R		109
Mt
R		110
Ds
R		111
Rg
R		112
Cn
R		113
Uut
R		114
Fl
R		115
Uup
R
116
Lv
R		---
---7
*57
La
R		58
Ce
R		59
Pr
R		60
Nd
R		61
Pm
R		62
Sm
R		63
Eu
R		64
Gd
R		65
Tb
R		66
Dy
R		67
Ho
R		68
Er
R		69
Tm
R		70
Yb
R		71
Lu
R
**89
Ac
R		90
Th
R		91
Pa
R		92
U
R		93
Np
R		94
Pu
R		95
Am
R		96
Cm
R		97
Bk
R		98
Cf
R		99
Es
R		100
Fm
R		101
Md
R		102
No
R		103
Lr
R

Chemische reeksen (R) in het periodiek systeem op volgorde van atoomnummer

Door in onderstaande overzicht de naam van een reeks aan te slaan komt de special te voorschijn die deze reeks van elementen behandelt.
AlkalimetalenAardalkalimetalenovergangsmetalenHoofdgroepmetalenMetalloiden
Niet-metalenHalogenenEdelgassenLanthanidenActiniden

Lijst van chemische elementen in volgorde van atoomnummer

Het zoeken van elementen in het periodiek systeem is voor niet chemici een doolhof en voor de namen van de elementen is bovendien te weinig ruimte in het systeem. Deze lijst van elementen is geordend volgens het atoomnummer. De klik optie voor een alfabetische volgorde wordt er nog aan toegevoegd.
NrNaamSymboolNrNaamSymboolNrNaamSymbool
1WaterstofH41NiobiumNb 81 ThaliumTl
2HeliumHe42MolybdeenMo82LoodPb
3LithiumLi43TechnetiumTc83BismuthBi
4BerylliumBe44RutheniumRu84PoloniumPo
5BohriumB45RhodiumRh85AstatiumAt
6KoolstofC46PalladiumPd86RadonRn
7StikstofN47ZilverAg87FranciumFr
8ZuurstofO48CadmiumCd88RadiumRa
9FluorF49IndiumIn89ActiniumAc
10NeonNe50TinSn90ThoriumTh
11NatriumNa51AntimoonSb91ProtactiniumPa
12MagnesiumMg52TelluriumTe92UraniumU
13AluminiumAl53JodiumJ93NeptuniumNp
14SiliciumSi54XenonXe94PlutoniumPu
15FosforP55CesiumCs95AmericumAm
16ZwavelS56BariumBa96CuriumCm
17ChloorCl57LanthaniumLa97BerkeliumBk
18ArgonAr58CeriumCe98CaliforniumCf
19KaliumK59Praseodynium?Pr99EinsteiniumEs
20CalciumCa60Neodynium?Nd100FermiumFm
21ScandiumSc61PromethiumPm101MendeleviumMd
22TitaniumTi62SamariumSm103LawrenciumLr
23VanadiumV63EuropiumEu104RutherfordiumRf
24ChroomCr64GadoliniumGd105DubniumDb
25MangaanMn65TerbiumTb106SeaborgiumSg
26IJzerFe66DysprosiumDy107BohriumBh
27KobaltCo67HolmiumHo108HassiumHs
28NikkelNi68ErbiumEr109MeitnerumMt
29KoperCu69ThuliumTm110DarmstadtumDs
30ZinkZn70YtterbiumYb111RoentgeniumRg
31GalliumGa71LutetiumLu112CopernicumCn
32GermaniumGe72HafniumHf113UnuntriumUut
33ArsenicumAs73TantaliumTa114FleviumFl
34SeleenSe74WolfraamW115UnunpentiumUup
35BroomBr75ReniumRe116LivermoriumLv
36KryptonKr76OsmiumOs117UnunseptiumUus
37RubidiunRb77IridiumIr118UnunoctiumUuo
38StrontiumSr78PlatinaPt
39YttriumY79GoudAu
40ZirkoniumZr80 Kwik Hg

Lees verder

© 2015 - 2025 Custor, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Scheikunde - Periodiek systeemScheikunde - Periodiek systeem'Periodiek systeem' in scheikunde is een begrip dat vaak wordt gebruikt. Op het scheikunde-examen bijvoorbeeld komt dit…
Copernicium: Het elementCopernicium: Het elementCopernicium is synthetisch gemaakt in 1996, door Peter Armbruster and Gottfried Münzenber (Gesellschaft fur Schwerionenf…
Rutherfordium: Het elementRutherfordium: Het elementRutherfordium is een scheikundig element met symbool Rf en atoomnummer104, genoemd naar de natuurkundige Ernest Rutherfo…
Meitnerium: Het elementMeitnerium: Het elementMeitnerium is een scheikundig element met symbool Mt en atoomnummer 109. Het is een zeer radioactief synthetische elemen…
Dual-phase staal: Hoogwaardig automobiel staalIn de zoektocht naar materiaalconcepten met goede vervormbaarheid bij hoge sterkte, ontwikkelden metallurgen staal met e…
Veilig gebruik en toepassingen van droogijsDroogijs is eigenlijk een vorm van koolstofdioxide (CO2) waarbij de gasvormige aggregatietoestand bij een temperatuur va…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Journal of Chemical Education, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Hhttp://nl.wikipedia.org/wiki/Vrij_elektronenpaar
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Valentie-elektron
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/P-blok
  • http://webh01.ua.ac.be/focus/koffers/files-aanv3/309Para-en-diamagnetisme/309-verklaringen.htm
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Blok van_het_periodiek_systeem
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/S-blok
  • Lennwwwtech.nl/periodiek/aantal/atoomnummer.htm#ixzz3c8WlKDfS
  • Afbeelding bron 1: Cepheus, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: Roshan220195, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Custor (173 artikelen)
Laatste update: 06-11-2016
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Scheikunde
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.