Periodiek systeem van elementen

De essentie van het periodiek systeem is dat het op een overzichtelijke en functionele wijze alle elementen (atomen) omvat die in het universum voorkomen. Het systeem is ontworpen op bases van het groeperen van elementen die onderling vergelijkbaar gedrag vertonen. Zo ontstaat een indeling in blokken, groepen (kolommen) en reeksen. De chemicus schat de eigenschappen van een element in door de plaats die het inneemt in het periodiek systeem en zo konden in het verleden nieuwe elementen voorspeld worden door de plaats van een open plek in het systeem. Het periodiek systeem moet als bases van de chemie beschouwd worden.

Het periodiek systeem van elementen. De indeling is gebaseerd op de eigenschappen van de elementen. / Bron: Cepheus, Wikimedia Commons (Publiek domein)

De blokken van het periodiek systeem

Een blok van het periodiek systeem verwijst naar de buitenbaan (orbitaal) die wordt opgevuld met valentie-elektronen, dat zijn de elektronen die actief deelnemen aan chemische reacties.

Periodiek systeem Ingedeeld in blokken / Bron: Roshan220195, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

s-blok
p-blok
d-blok
f-blok

De namen van de blokken (s, p, d, f, ) zijn afgeleid van de kwaliteit van de spectroscopische lijnen van de atoomschillen: (s)sharp, (p) principal, (d) diffuse en (f) fundamenteel.

s-blok
Het s-blok omvat de chemische elementen waarin een s-subschil wordt opgevuld, dit zijn de kolommen 1 en 2 van het periodiek systeem, namelijk de

p-blok
Chemische elementen die in hun grondtoestand een gedeeltelijk gevulde p-subschil (gevuld met 1 tot 5 elektronen) hebben. Dit zijn de kolommen 13 tot en met 17 van het periodiek systeem: de boorgroep (B), de koolstofgroep(C), de stikstofgroep(N), de zuurstofgroep(O) en de fluor(halogenen)groep(F).

d- blok
Overgangsmetalen zijn de elementen uit het d-blok. Men onderscheidt:

de 3d-overgangsmetalen van scandium tot zink
de 4d-overgangsmetalen van yttrium tot cadmium
de 5d-overgangsmetalen van hafnium tot kwik
de 6d-overgangsmetalen van rutherfordium tot copernicium

f-blok
Het f-blok wordt gevormd door die elementen in het periodiek systeem waarin de f-subschil geheel of gedeeltelijk wordt opgevuld. Het zijn de lanthaniden (4f subschil) en actiniden (5f subschil).

Periodiek systeem van elementen

Door op de chemische symbolen te klikken van onderstaand periodiek systeem, verschijnt het hoofdartikel van het element in beeld. De Lanthaniden(*) en de Actiniden(**) moeten in gedachten geschoven worden in de open plaatsen *en ** in het systeem. Door op de (R) onder het element symbool te klikken wordt de elementenreeks (een special) opgeroepen waartoe het element behoort.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	Peri- ode↓
1 H R	[/TD][TD]	[/TD][TD]	[/TD][TD]	[/TD][TD]		[/TD][TD]	[/TD][TD]	[/TD][TD]	[/TD][TD]2 He R	1
3 Li R	4 Be R	[/TD][TD]	[/TD][TD]	[/TD][TD]	[/TD][TD]	[/TD][TD]	5 B R	6 C R	7 N R	8 O R	9 F R	10 Ne R	2
11 Na R	12 Mg R	[/TD][TD]	[/TD][TD]	[/TD][TD]	[/TD][TD]	[/TD][TD]	13 Al R	14 Si R	15 P R	16 S R	17 Cl R	18 Ar R	3
19 K R	20 Ca R	21 Sc R	22 Ti R	23 V R	24 Cr R	25 Mn R	26 Fe R	27 Co R	28 Ni R	29 Cu R	30 Zn R	31 Ga R	32 Ge R	33 As R	34 Se R	35 Br R	36 Kr R	4
37 Rb R	38 Sr R	39 Y R	40 Zr R	41 Nb R	42 Mo R	43 Tc R	44 Ru R	45 Rh R	46 Pd R	47 Ag R	48 Cd R	49 In R	50 Sn R	51 Sb R	52 Te R	53 J R	54 Xe R	5
55 Cs R	56 Ba R	*	72 Hf R	73 Ta R	74 W R	75 Re R	76 Os R	77 Ir R	78 Pt R	79 Au R	80 Hg R	81 Tl R	82 Pb R	83 Bi R	84 Po R	85 At R	86 Rn R	6
87 Fr R	88 Ra R	**	104 Rf R	105 Db R	106 Sg R	107 Bh R	108 Hs R	109 Mt R	110 Ds R	111 Rg R	112 Cn R	113 Uut R	114 Fl R	115 Uup R	116 Lv R	---	---	7
[/TD][TD]*	57 La R	58 Ce R	59 Pr R	60 Nd R	61 Pm R	62 Sm R	63 Eu R	64 Gd R	65 Tb R	66 Dy R	67 Ho R	68 Er R	69 Tm R	70 Yb R	71 Lu R
[/TD][TD]**	89 Ac R	90 Th R	91 Pa R	92 U R	93 Np R	94 Pu R	95 Am R	96 Cm R	97 Bk R	98 Cf R	99 Es R	100 Fm R	101 Md R	102 No R	103 Lr R

Chemische reeksen (R) in het periodiek systeem op volgorde van atoomnummer

Door in onderstaande overzicht de naam van een reeks aan te slaan komt de special te voorschijn die deze reeks van elementen behandelt.

Alkalimetalen	Aardalkalimetalen	overgangsmetalen	Hoofdgroepmetalen	Metalloiden
Niet-metalen	Halogenen	Edelgassen	Lanthaniden	Actiniden

Lijst van chemische elementen in volgorde van atoomnummer

Het zoeken van elementen in het periodiek systeem is voor niet chemici een doolhof en voor de namen van de elementen is bovendien te weinig ruimte in het systeem. Deze lijst van elementen is geordend volgens het atoomnummer. De klik optie voor een alfabetische volgorde wordt er nog aan toegevoegd.

Nr	Naam	Symbool	Nr	Naam	Symbool	Nr	Naam	Symbool
1	Waterstof	H	41	Niobium	Nb	81	Thalium	Tl
2	Helium	He	42	Molybdeen	Mo	82	Lood	Pb
3	Lithium	Li	43	Technetium	Tc	83	Bismuth	Bi
4	Beryllium	Be	44	Ruthenium	Ru	84	Polonium	Po
5	Bohrium	B	45	Rhodium	Rh	85	Astatium	At
6	Koolstof	C	46	Palladium	Pd	86	Radon	Rn
7	Stikstof	N	47	Zilver	Ag	87	Francium	Fr
8	Zuurstof	O	48	Cadmium	Cd	88	Radium	Ra
9	Fluor	F	49	Indium	In	89	Actinium	Ac
10	Neon	Ne	50	Tin	Sn	90	Thorium	Th
11	Natrium	Na	51	Antimoon	Sb	91	Protactinium	Pa
12	Magnesium	Mg	52	Tellurium	Te	92	Uranium	U
13	Aluminium	Al	53	Jodium	J	93	Neptunium	Np
14	Silicium	Si	54	Xenon	Xe	94	Plutonium	Pu
15	Fosfor	P	55	Cesium	Cs	95	Americum	Am
16	Zwavel	S	56	Barium	Ba	96	Curium	Cm
17	Chloor	Cl	57	Lanthanium	La	97	Berkelium	Bk
18	Argon	Ar	58	Cerium	Ce	98	Californium	Cf
19	Kalium	K	59	Praseodynium?	Pr	99	Einsteinium	Es
20	Calcium	Ca	60	Neodynium?	Nd	100	Fermium	Fm
21	Scandium	Sc	61	Promethium	Pm	101	Mendelevium	Md
22	Titanium	Ti	62	Samarium	Sm	103	Lawrencium	Lr
23	Vanadium	V	63	Europium	Eu	104	Rutherfordium	Rf
24	Chroom	Cr	64	Gadolinium	Gd	105	Dubnium	Db
25	Mangaan	Mn	65	Terbium	Tb	106	Seaborgium	Sg
26	IJzer	Fe	66	Dysprosium	Dy	107	Bohrium	Bh
27	Kobalt	Co	67	Holmium	Ho	108	Hassium	Hs
28	Nikkel	Ni	68	Erbium	Er	109	Meitnerum	Mt
29	Koper	Cu	69	Thulium	Tm	110	Darmstadtum	Ds
30	Zink	Zn	70	Ytterbium	Yb	111	Roentgenium	Rg
31	Gallium	Ga	71	Lutetium	Lu	112	Copernicum	Cn
32	Germanium	Ge	72	Hafnium	Hf	113	Ununtrium	Uut
33	Arsenicum	As	73	Tantalium	Ta	114	Flevium	Fl
34	Seleen	Se	74	Wolfraam	W	115	Ununpentium	Uup
35	Broom	Br	75	Renium	Re	116	Livermorium	Lv
36	Krypton	Kr	76	Osmium	Os	117	Ununseptium	Uus
37	Rubidiun	Rb	77	Iridium	Ir	118	Ununoctium	Uuo
38	Strontium	Sr	78	Platina	Pt
39	Yttrium	Y	79	Goud	Au
40	Zirkonium	Zr	80	Kwik	Hg

Periodiek systeem van elementen

De blokken van het periodiek systeem

Periodiek systeem van elementen

Chemische reeksen (R) in het periodiek systeem op volgorde van atoomnummer

Lijst van chemische elementen in volgorde van atoomnummer

Lees verder

Bronnen en referenties