Kleurengenetica bij het paard: Mushroom-gen (verdunning)

Mushroom is een verdunning bij paarden die voor het eerst ontdekt is bij Shetlanders. Inmiddels is bekend dat het gen ook aanwezig is bij Haflingers, Quarter Horses en IJslanders. Lang is gedacht dat de bijzondere kleur werd veroorzaakt door het zilver-gen. Een gen dat alleen effect heeft op zwart pigment en een chocoladeachtige kleur geeft. Echter, na verschillende tests blijken deze pony's vos als basiskleur te hebben. Omdat een vos geen zwart pigment heeft kan het zilver-gen onmogelijk effect hebben. Er is nog weinig bekend over het gen, deels omdat het pas sinds kort herkend wordt en deels omdat men niet weet wat de locatie is van het gen.

• Het mushroom-gen, een verdunning bij het paard
• De kleur
• Kleurontwikkeling
• Het fotograferen van een mushroom-pony
• Kleurengenetica
• Mushroom bij de Shetland pony
• Onderzoek

Het mushroom-gen, een verdunning bij het paard

Mushroom is een vrij nieuwe kleurmutatie die tot voor kort alleen bij Shetlanders voor leek te komen, maar tegenwoordig blijkt dat Haflingers, Quarter Horses en IJslanders dit gen hoogstwaarschijnlijk ook dragen. Het gen wordt meestal onder de verdunningen geschaard. De locatie (ook wel locus genoemd) van het gen is nog niet bekend en kan daarom ook niet getest worden. Wat men wel weet is dat het gen zich alleen manifesteert bij vospaarden, deze zien er genetisch uit als: (e/e).

De kleur

In het verleden werd deze mutatie vaak aangezien voor zilverappel zwart (wat veroorzaakt wordt door het zilver-gen), maar mushroom-pony’s dragen geen zwart-gen (E/e of E/E) en zijn dus vos (e/e). Ook kan een mushroom sterk op een palomino (veroorzaakt door het crème-gen) lijken en worden ze soms ook geregistreerd als dun of roan maar ze zijn geen van deze. De kleuren van een volwassen mushroom-pony neigt van een bleke koffiemelkkleur tot een leverachtige kleur, de manen en staart zijn meestal lichter dan de vachtkleur. De benen hebben dezelfde kleur als het lichaam of zijn wat lichter van kleur maar zijn uiteraard nooit zwart omdat de basiskleur vos is en een vos geen zwart pigment heeft. Sommige mushroom-pony’s hebben witte haren in hun vacht, andere hebben weer zilveren tot nagenoeg zwarte haren in hun manen of staart. Kortom, deze kleur manifesteert zich op heel veel verschillende manieren.

De naam 'mushroom'

Kenmerkend voor mushroom is dat de kleuren erg koel zijn in vergelijking met die van een vos of een bruin paard, dit ziet men ook terug bij het dun-gen, al is dit minder extreem, waarbij de warmte in de basiskleur ook weggenomen wordt door het gen. Dit is erg opvallend omdat het rood wat de kleur vos zo warm maakt, sterk afgezwakt is. Opvallend is dat de kleuren vaak neigen naar tinten die paddenstoelen hebben. Daarom ook de naam mushroom.

Kleurontwikkeling

Sommige veulens worden heel licht geboren en worden naarmate ze hun veulenvacht verliezen donkerder, iets wat pas na een jaar zichtbaar is. Maar dit kan - om het makkelijk te houden - ook andersom. De veulens hebben blauw-grijze ogen die na een paar maanden bruin worden en de onderbenen zijn vaak heel erg licht van kleur in combinatie met witte hoeven.

Het fotograferen van een mushroom-pony

Het is erg moeilijk om een mushroom-pony te fotograferen. De vacht reflecteert het licht op een bijzondere manier en is vanuit elke hoek anders waardoor de werkelijke kleur maar moeilijk vast te leggen is. Dit ziet men ook terug bij het dun-gen waarbij de cobwebbing, een strepenpatroon op het hoofd, erg lastig te fotograferen is. Dit maakt het een stuk moeilijker om de kleuren te vergelijken en het spectrum weer te geven zonder de pony's naast elkaar te kunnen zetten. Om toch een idee te kunnen krijgen over of een pony op een foto daadwerkelijk een mushroom kan zijn kan men het beste naar de omgeving kijken waarin de pony staat. Let dan vooral op de kleur van het gras. Als dit er natuurlijk uit ziet dan kan je er van uit gaan dat de vacht van de pony op de foto ook de juiste kleurwarmte heeft.

Kleurengenetica

Mushroom is hoogstwaarschijnlijk een recessief gen, er moeten dus twee allelen (pakketjes informatie die in tweevoud op een gen staan) aanwezig zijn, wil een pony deze kleur tonen. Maar omdat niet bekend is wat de locatie is van het gen (ook wel de locus genoemd), is dit niet te testen en moet men afgaan op het fenotype (het uiterlijk) van paarden die het gen tonen, en hun nakomelingen. Opvallend is dat bij Shetlanders, de bloedlijn waar mushroom in voorkomt geen crème-gen of zilver draagt, een palomino, of een bruin met zilver, waar men deze paarden wel eens voor aanziet is op het moment van schrijven dan ook nog niet mogelijk. Er zijn wel Shetland pony's met het zilver- en crème-gen maar deze pony's zijn niet raszuiver. De combinatie van mushroom met één van deze twee genen komt dan ook door het kruisen van raszuivere en niet raszuivere Shetlanders.

Mushroom bij de Shetland pony

Het mushroom-gen wordt regelmatig gezien bij Shetlanders. Omdat veel mensen een mushroom-pony aanzien voor een pony met het zilver-gen was het ook bij de raszuivere Shetlanders dat men al vroeg vragen ging stellen. Er komt namelijk geen zilver voor bij raszuivere Shetlanders. De kleur is dan ook langdurig geobserveerd door fokkers en men heeft nog tijden succesvol mushroom-pony's gefokt voordat men durfde te stellen dat er hoogst waarschijnlijk inderdaad sprake is van een mutatie en dat het hoogst waarschijnlijk gaat om een recessief gen dat alleen voorkomt bij vospaarden (e/e).

Raszuiver en niet raszuiver

Shetlanders komen in vele verschillende vormen en maten. Al snel wordt aangenomen dat een Shetlander precies is wat men het noemt: Namelijk een Shetlander en daarmee raszuiver. De praktijk is echter anders. Bij veel Shetlanders is er sprake van kruisingen met andere rassen zoals de American Shetland pony. Deze laatste mag dan wel een geregistreerd ras zijn, maar aan de grondslag liggen desondanks toch verschillende rassen. Op deze manier heeft het zilver-gen dat zo veel lijkt op het mushroom-gen zich kunnen mengen onder de verschillende Shetland populaties. Veel Europese Shetland-stamboeken staan dan ook Shetland-pony's toe die niet raszuiver zijn. Een raszuivere Shetlander heeft een bloedlijn die terug te leiden is naar uitsluitend voorouders van de Shetland eilanden.

Onderzoek

Als gevolg van de conclusie dat het hoogst waarschijnlijk gaat om een genmutatie hebben mushroom-eigenaren massaal DNA-samples (haren met haarwortel) ingestuurd naar de universiteit van Californië (UC Davis). Hier wordt het haar vergeleken met het DNA van vos-pony's zonder het mushroom-gen. Anno 2017 is nog niet bekend wanneer de uitslag bekend wordt. Wel weet men dat er veel haast achter zit omdat de vooraanstaande schrijvers over kleurengenetica bij het paard, namelijk Professor Phil Sponenberg en Dr. Rebecca Bellone, klaar staan om een nieuw boek uit te brengen over de laatste bevindingen binnen de kleurengenetica van het paard. Mushroom gaat hier onderdeel van zijn.

Lees verder

• Wat is genetica? De basis van het DNA uitgelegd
• Kleurengenetica bij het paard: Zwart en vos (extention-gen)
• Kleurengenetica bij het paard: Agouti-gen, bruin (modifier)
• Kleurengenetica bij het paard: Dun-gen (verdunning) nd1, nd2
• Kleurengenetica bij het paard: Zilver-gen (verdunning)